Dövlət Qulluğuna Hazırlaşanlar üçün Konistitusiyadan kiçik Konspekt!
Maddə 23. Azərbaycan dövlətinin rəmzləri
III. Azərbaycan Respublikası Dövlət bayrağının və Azərbaycan Respublikası Dövlət gerbinin təsviri, Azərbaycan Respublikası Dövlət himninin musiqisi və mətni Konstitusiya qanunu ilə müəyyən edilir.
Maddə 108. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin təminatı
II. Əvvəllər Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçilmiş şəxsin təminatı qaydaları Konstitusiya qanunu ilə müəyyən edilir.
Maddə 134. Naxçıvan Muxtar Respublikasının statusu
VI. Naxçıvan Muxtar Respublikasının Konstitusiyası Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti tərəfindən təqdim edilir və Konstitusiya qanunu ilə təsdiq edilir.
Maddə 149. Normativ hüquqi aktlar
Normativ hüquqi aktların dərc edilməsi qaydası Konstitusiya qanunu ilə müəyyən edilir
Maddə 156. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına əlavələrin qəbul edilməsi qaydası
I. Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasına əlavələr Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisində 95 səs çoxluğu ilə Konstitusiya qanunları şəklində qəbul edilir.
MƏHKƏMƏ VƏ HAKİMLƏR
Prezidentin Təqdimatına əsasən –Konstitusiya məhkəməsi Hakimi
Milli Məclis vəzifəyə təyin edir -Ali Məhkəmə Hakimlıri
Apelasiya Məhkəməsi Hakimləri
Prezident Vəzifəyə təyin edir İxdisaslasdirilmis Məhkəmələrin
-Ümumi Məhkəmələrin Hakimləri
Bütün Hakimləri Prezidentin Təqdimatina əsasən Milli Məclis vəzifədən kənarlaşdirir
83 səs çoxlugu -Konstitusiya məhkəməsi Hakimləri
– Ali Məhkəmə Hakimlıri
– Apelasiya Məhkəməsi Hakimləri
63 səs çoxluğu – İxdisaslasdirilmis Məhkəmələrin Hakimləri
-Ümumi Məhkəmələrin Hakimləri
Maddə 130 Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Məhkəməsi
1 Konstitusiya (Ən yüksək hüquqi qüvvəyə malikdir)
2 Qanunlar
3 Prezidentin Fərmanı
4 Nazirlər Kabineti Qərarı
5 Mərkəzi İcra Hakimiyyəti Orqanlarinin Normativ Hüquq Aktlari
Ali Məhkəmə 1,2
Bələdiyyə Aktlari 1,2,3,4
Dövlətlərarası – Qüvvəyə minmir və qüvvədən düşmür AR Konstitusiyasına uyğun olmalıdır
Hökumətlərarası – Qüvvəyə minir və qüvvədən düşür
AR konstitusiyasına və Qanunlarına uyğun olmalıdır
Naxçıvan Muxtar Respublikası
Məcburi hüquqi qüvvəyə malikdir
AR-nın konstitusiyası
Qanunları ,
Prezidentin fərmanları,
Nazirlər kabinetinin qərarları
Hüquqi qüvvəyə malikdir
NMR Konstitusiyası və Qanunları.
NMR Nazirlər kabinetinin qərarları
UĞUNLUQ
1) AR konsitusiyasına uyğun olmalıdır
– NMR Konsitusiyasi
– NMR Qanunları
– Ali məclisin qərarları
– NMR Nazirlər kabinetinin qərarları
2) AR qanunlarına uyğun olmalıdır
– NMR Qanunları
– NMR Nazirlər kabinetinin qərarları
3) AR Prezidentinin fərmanlarına Və Nazirlər kabinetinin qərlarina uğun olmalıdır.
– NMR Nazirlər kabinetinin qərarları
QANUNLAR
Qanunlari Hazirlayir: – Milli Məclis
Qanunlari İmzaliyir: – Prezident
Qanunlari Dərc edir: – Prezident
Qanunları Şərh edir: – Konstitusiya Məhkəməsi
Qanunların İcra və Tətbiqinə nəzarət edir: – Prokurorluq
TOXUNULMAZLİQ
Şəxsi Toxunulmazliq hüququ – Hər kəsin
Toxunulmazliq hüququna Malikdir – Prezident
Toxunulmazdir- Hakimlər
Səlahiyyət müddəti ərzində toxunulmazdir
– Vitse prezident
– Baş nazir
– Deputatlar
AKTLAR
Prezidentin aktlari – Fərman və Sərəncam
Milli Məclis – Konstitusiya qanunları
Nazirlər kabineti- Qərar və Sərəncamlar
Qeyd : Dərc edildiyi gündən Qüvvəyə Minir
Konstitusiyada Gün, Ay, İl, Saat, Yaş, Say
Konstitusiya qəbul edilib – 12.11.1995
Konstitusiya qüvvəyə minib – 27.11.1995
AR konstitusiyasi- 5 Bölmə 12 Fəsil 158 Maddən ibarətdir
Necə yaşına çatmamış uşaqlar işə götürülmür? — 15 yaşina çatmamiş
Nece yaşına çatmış uşaqlar əmək qabiliyyəti olmayan valideyinlərinə baxmağa borcludur? 18 yaşa catmiş əmək qabiliyəti olan uşaqlar
MM
Milli Məclisin deputalarinin sayi –125
Səlahiyyət muddəti- 5il
Deputatlıqdan çıxanların yerinə seçkilər kecirilmir ? Səlahiyyət muddətinin bitməsinə 120 gun dən az muddət qalarsa.
Necə deputatın səlahiyyəti təsdəq olduqda MM səlahiyətlidir— 83 deputatın
Növbədən kənar sesiyaları çağırır? – MM sədri. 42 deputat və ya Prezidentin tələbi ilə
MM sesyasi nə zaman Qapali kecirilir? – 83 deputain tələbi və ya Prezidentin təklifi ilə
MM ümumi qaydalarında– 83 və 63 səslə qanunlar qəbul edilir
MM həll etdiyi məsəslələrdə – 63 səslə qanun və qərarlar qəbul edilir
MM-ə təqdim olunan qanun və qərar lahiyələri nece aya səsə qoyulur?—2 ay Ərzində əgər təcilidirsə 20 gün ərzində
Qanunlar qəbul edildikden sonra Prezidentə imzalamaq ücün təqdim olunur –
14 gün müddətində
Təcilidirsə qəbul olunduğu gündən 24 saat ərzində təqdim olunur.
Hakimlər
Hakimliyə Nazmizəd neçə ildən artıq Hüquqşünas ixtisası üzrə işləməlidir? – 5il
Konstitusiya Məhkəmsi nece Hakimdən ibarətdir? – 9 Hakim
NMR Ali məclisi necə üzvdən ibarətdir? — 45 üzv
Bələdiyyələrin qərarları qəbul edilir? Sadə səs çoxluğu
Yerli Vergilərlə Bağlı qərarlar qəbul edilir? (Bələdiyyə) 2/3 səs coxluğu
PREZİDENT
Prezidentliyə namizəd Azerbaycanda nece ilden artiq yasamalidir – 10 ildən
Prezident nece il müddətində secilir– 7 il müddətində
Sesverme günündən necə gün sonra seckilərin yekunu rəsmən elan olunur-
14 gun sonra Konstitusiya Məhkəməsi elan edir.
Prezident necə gen müddətində and icir? — 3 gün ərzində Konstitusiya Məhkəməsinin Hakimlərinin isdiraki ilə
Prezidentin səhəti ilə bağlı isdefası Konstitusiya Məhkəməsi Hkimlərinin necə səs coxlugu ilə qəbul edilir? — 6 səs coxluğu ilə
Prezident vaxtından əvvəl vəzifədən getdikdə necə gün müddətində növbədədn kənar Prezident seckiləri kecirilir? 60 gun
Prezident ağir cinayət törətdikdə Ali Məhkəmə necə gün müddətində rəy verir? – 30 gün
Deputatlarin nece ses coxlugu ilə Prezident vəzifədən kənarlaşdirilir?—95 səs coxlugu
Prezident qanunları ona təqdim olunmuş gündən başlayaraq- 56 gündə imzalayir
Əgər imzalayıb etirazı ilə birlikdə MM geri gondərərsə səslər necə dəyisir?
83 səslə qəbul olan qanun 95 səs coxluöu ilə
63 səslə qəbul olan qanun 83 səs coxluğu ilə yenidən qəbul edilir.
Prezident hərbi və fovqəladə vəziyyəti necə saat muddətində MM təsdiqinə verir ?- 24 saaat
Prezident təyin edir və azad edir
Baş Prokuroru – MM razılığı ilə Prezident vəzifəyə təyin və azad edir
Baş Prokurorun müavinini, NMR Prokuroru, Respublika ixtisaslaşdırılmış
Prokurorluqlar—AR Baş prokurorunun təqdimatı ilə Prezident təyin və azad edir
Yalniz Ərazi və ixtisaslaşdırılmış prokurorları—Prezidentin raziliği ilə
Baş prokuror vəzifəyə təyin və azad edir
Səfirlər- Prezident vəzifəyə təyin və azad edir
Baş Nazır- MM razılığı ilə Prezident vəzifəyə təyin və azad edir
Nazirlər kabinetinin üzvlərini – Prezident vəzifəyə təyin və azad edir
Konstitusiya, Ali və Apelyasiya məhkəmələrinin hakimləri- Prezidentin təqdimati ilə MM vəzifəyə təyin edir
Ümumi və ixtisaslaşmış Məhkəmələrin Hakimləri- Prezidet vəzifəyə təyin edir
Konstitusiya, Ali və Apelyasiya Ümumi və ixtisaslaşmış məhkəmələrinin hakimləri- Prezidentin təqdimatı ilə MM vəzifədən azad edir
Mərkəzi bank idarə heyyətinin üzvləri- Prezidentin təqdimati ilə MM vəzifəyə təyin və azad edir
Mərkəzi bankın Sədrini- Prezidentvəzifəyə təyin edir
Silahlı qüvvələrin ali komanda heyətini- Prezident vəzifəyə təyin və azad edir
Prezident Aparatinin Rəhbərini- Prezident vəzifəyə təyin və azad edir
AR İnsan hüquqları üzrə müvəkkil (Ombudsman)- Prezidentin təqdimatı ilə MM secir
İcra Başcilarini- Prezident vəzifəyə təyin və azad edir
NMR Baş Nazirini- Prezidentin təqdimatil ilə Ali Məclis təyin edir
NMR Yerli icra Hakimiyyətlərinin bascilari- Ali məclisin sədriin təqdimati ilə Prezident vəzifəyə təyin edir.
Referenduma Cixarıla bilmez
1.2.6.7.8.21 maddələr
Maddə 1 Hakimiyyətin Mənbəyi
Maddə 2 Xalqin suverenliyi
Maddə 6 Hakimiyyətin mənimsənilməsinə yol verilməsi
Maddə 7 Azərbaycan dövləti
Maddə 8 Azərbaycan dovlətinin bascisi
Maddə 21 dovlət dili
Referendumu təyin edir – Prezident
Referendumun təyin edilməsi- MM həll etdiyi məsələ
Referendum- MM ümumi qayda
LOKAUT – Hamının bir yerdə etirazına icazə verilmir
TƏMİNAT VERİR – DÖVLƏT
EYNİ HÜQUQ VƏ AZADLİQLAR– Kişi və Qadın
BƏRABƏRLİK HÜQUQUNA MALİKDİR – Ər və Arvad
SƏRBƏST BAĞLANIR– Əmək müqaviləsi
KÖNÜLLÜ BAĞLANIR– Nikah
YALNİZ MƏHKƏMƏ QAYDASINDA XİTAM VERİLİR- Konsitusiya və qanunları pozan birliklərin fəaliyyətinə
MƏHKƏMƏLƏR HƏLL EDİR– İnsan vətəndaş hüquq və azadlıqları ilə bağlı mübahisələri
SOSİAL MÜAVİNƏT– İşsizlər
SOSİAL TƏMİNAT – Hər kəs
AZADLIQLAR:
FİKİR VƏ SÖZ AZADLIĞI
VİCDAN
SƏRBƏST
MƏLUMAT
YARADICILIQ
VƏZİFƏLƏR:
1) Vergilər və başqa dövlət ödənişləri – Hər bir kəs
2) Vətənə sədaqət- Müqəddəsdir
3) Dövlət rəmzlərinə hörmət Hər Bir Vətəndaş
4) Vətəni müdafiə
5) Tarix və Mədəniyyət adidələrinin Qorunmasi
6) Ətraf mühitin Qorunması Hər bir Şəxs
7) Qanuna zidd vəzifələrin icrasına yol verilməməsi- HEC KƏS
8) Məsuliyyət
HÜQUQLAR:
Bərabərlik
Yasamaq
Azadliq
Mulkiyyət
Əqli mulkiyyət
Təhlukəsiz yasamaq
Şəxsi toxunuzlmazliq
Mənzil toxunulmazliği
Nikah
Əmək
Tətil
İsdirahət
Sosil təminat
Sağlam ətraf mühitdə yaşamaq
Mədəniyyət
Sağlamlığın qorunması
Cəmiyyətin və dövlətin siyasi həyatında işdirak hüququ
Dövlətin idarə olunmasında işdirak etmək
Seçki hüququ
Mürəciət etmek hüququ
Birləşmək
Azad sahibkarlıq
Hüquqi yardım almaq
Məhkəməyə təkrar müraciət
Tutulan həpsə alınan və cinayət törədilməsində təqsirləndirilən şəxslərin
Öz başınalıqdan müdafiyə və vicdanlı davranış
Əcnəbilərin və vətəndaşlığı olmayan şəxslərin
Siyasi sığınacaq
Müəllif: Şamxal müəllim Şıxəliyev
Hazırladı: Emin Kamranoğlu
