Magistr ol İnformatika Qızıl Qaydalar

 

1. İnformatika sözü İNFORMasiya və

avtoMATİKA sözlərinin birləşməsindən

əmələ gəlib.

2. İnformasiyanın Ən kiçik, Elementar,

Minimal ölçü vahidi Bit-dir.

3. İnformasiyanın Əsas ölçü vahidi

Bayt-dır.

4. ASCII kodlaşdırma sistemində 1 simvol 1 bayt yer tutur.

5. UNİCODE kodlaşdırma sistemində 1 simvol 2 bayt yer tutur

6. Neyman Arxitekturasına görə EHM-lər Mərkəzi Periferik OLmaqla iki hissədən

ibarətdir.

7. Daxiletmə (Giriş) Qurğuları: Klaviatura, Maus (Touchpad, trekbol, Joystic),

Scaner, Kamera, Mikrofon, Digitayzer, Tv Tuner.

8. Xaricetmə (Çıxış) Qurğuları: Monitor, Printer, Plotter, Ucadandanışan(Speaker),

Projektor.

9. Həm Daxiletmə Həm Xaricetmə Qurğuları: Sensor Ekran, Faks, Modem

10. Daxili Yaddaş Qurğuları: RAM, ROM, KEŞ, CMOS, REGİSTR

11. Xarici yaddaş qurğuları: HDD, FDD, DVD, CD, FlashCard, MemoryCard,

Strimmer(Maqnit Lent) Perfocard.

12. I nəsil EHM-elektron lampalar

13. II nəsil EHM-tranzistorlar

14. III nəsil EHM-inteqral sxemlər

15. IV nəsil EHM-böyük və çox böyük inteqral sxemlər

16. ASCII-də 1 simvol-1 baytdı, 256 simvol var

17. UNİCODE-da 1 simvol-2 baytdı, 65536 simvol var

18. Xaricetmə qurğuları- monitor, plotter, qulaqcıq, səsgücləndirici, strimmer, printer,

proyektor

19. Daxiletmə qurğuları-klaviatura, maus, trekbol, penmaus, coystik, skaner, qrafik planşet,

kamera, mikrofon,

20. Ana platada olur-BİOS,CPU,RAM,CMOS və s.

Bu Məlumatlar da Sizə Faydalı OLa Bilər

21. RAM– operativ, əməli, müvəqqəti, silinən yaddaş

22. ROM-daimi yaddaş

23. BİOS-sabit yaddaş,giriş və çıxış baza sistemi,ƏS-nin ilkin yüklənməsi təmin olunur,

komputerin daxili yaddaşında yerləşir,qurğuların işini,düzgün işləyib-işləməməsini

yoxlayır

24. CPU-mikroprosessordur, takt tezliyi və mərtəbəliliyi onun əsas xarakteristikasıdır

25. CMOS-yaddaş qurğusudur, metal-oksid yarımkeçiricidir, komputerin konfiqurasiyası,

zamanı və tarixi yadda saxlayır

26. Komputerin əsas tərkib hissələriØ

monitor, klaviatura, sistem bloku,

27. Printerlər olur-zəbli, zərbsiz

Ø Zərbli – matrisli və literli

Ø Zərbsiz – lazerli,şırnaqlı,termiki

28. Modem olur-daxili, xarici, quraşdırılmış

29. Ölçülərinə görə EHM-lər:

Ø çox böyük (super EHM)

Ø böyük

Ø orta

Ø kiçik

Ø çox kiçik (mikro EHM) – Fərdi komputer(FK)

30. Sistem blokuna daxildir– ana plata, qida bloku, harddisk, diskovod və s

31. OLE-obyektlərin əlaqələndirilməsi və quraşdırıl-ması, obyektin digər proqramlarla birgə

işləməsi və mübadiləsi vasitəsidir.

32. Hardware-komputerin aparat təminatı, texniki vasitələr (klaviatura,maus,printer,mikrofon

və s.)

33. Software-proqram təminatı (ƏS, antivirus, MS Office və s.) bütün proqramlar.

34. Brainware-alqoritmik dillər

35. Plug and play (qoş və işlə)- komputerə qoşulan qurğuların tanınması prosesini

avtomatlaşdırır, ƏS-nə yeni qurğular qoşularkən sistemin konfiqurasiya fayllarını

dəyişdirməsini, drayverlərin avtomatik tapılıb yüklənməsini, qurğuların avtomatik

sazlanmasını təmin edir

36. Mexaniki hesablama alətləri-abak, loqarifmik xətkeş,fərq maşını

İnformatikadan Qızıl Kimi Qaydalar

37. Mikroprosessorda yaddaş kimi registrdən istifadə olunur

38. Komputerə giriş şifrəsi BİOS-da qoyulur

39. UNİX, Windows,Windows NT-çoxməsələli ƏS-dir

40. Əməli yaddaş ən sürətli informasiya mübadiləsinə imkan verir

Bu Məlumatlar da Sizə Faydalı OLa Bilər

41. Komputerin məhsuldarlığı (iş sürəti) asılıdır-prosessorun takt tezliyindən

42. İnkjet-printerin xüsusiyyətidir,formatı-dpi,ppm

43. Sistem interfeysi (system şini)- komputerin mərkəzi və periferiya hissələrini əlaqələndirir

44. Əməli yaddaş ana paltada DDR slota qoşulur

45. UPS-prosessorun işçi gərginliyini təmin edir, gərginlik problemlərinin komputerə xətər

yetirməsinin qarşısını almaq üçün istifadə edilən qurğu

46. Slot-plata yuvası

47. Strimmer-böyük informasiya ehtiyatını yadda saxlayır, informasiyanı maqnit lentə yazır

48. HDD-ana plata üzərində deyil, fiziki yaddaşdır

49. 1-ci səviyyəli Keş yaddaş prosessorun daxilində yerləşir

50. İnformatika elmi ədəbiyyata XX əsrin 60-cı illərində fransız mütəxəssisləri tərəfindən

daxil olub

51. İnformasiyanın aktuallığı – informasiyanın cari vaxta uyğunluq dərəcəsi

52. İnformasiyanın emalı-məsələnin həlli

53. İnformasiyanın saxlanması – informasiyanın obyektdən sərt daşıyıcıya yazılması

54. Vizual informasiya-görünən informasiya

55. Audial informasiya-səsli informasiya

56. Taktil informasiya-toxunma ilə qəbul edilən

57. Ada Lavleys – Ç.Bebbicin hesablama maşınına proqram hazırlayıb, ilk qadın proqramçı

58. PS/2-klaviatura,maus

59. Fərdi komputerlər IV nəslə aiddir

60. IV nəsil komputer-BİS,ÇBİS

61. İlk ticari komputer– I nəsil

62. İlk fərdi komputer– IV nəsil

63. İlk klaviatura- III nəsil

64. Maqnit baraban– I nəsil

65. Komputerdə informasiya daşıyıcısı – lazer və maqnit diski, fleş və kartlar

66. II nəsil-alqoritmik dil

67. Kontroller-xarici qurğuların işini idarə edən elektron sxemlər

68. Monitorda ən kiçik obyekt-piksel

69. Skaynerdə ən kiçik obyekt -1 düyümdə olan nöqtələrin sayı

70. HDD,DVD,FDD,SSD,CD-yaddaş qurğusudur

71. Kuller-prosessor və digər çox qızan qurğuları soyudan qurğu

72. Fərdi komputerdə 1 simvolu kodlaşdırmaq üçün 8 mərtəbə yer ayrılır

73. 256 Gb=241 bit

74. 1B=23 bit

75. 1 KB=210 bayt

76. 1 MB=220 bayt

77. 1 GB=230 bayt

78. 1 TB=240 bayt

79. 1 PB=250 bayt

80. 1 EB=260 bayt

Bu Məlumatlar da Sizə Faydalı OLa Bilər

81. 1 ZB=270 bayt

82. I səviyyəli keş yaddaş- mikroprosessorun daxilində yerləşir

83. II səviyyəli keş yaddaş-ana plata üzərində olan prosessor və RAM arasında yerləşir

84. CPU,RAM və VIDEO KART əlaqələndirir-şimal çipset

85. Cache-prosessora gedən-gələn məlumatın qısa müddətdə saxlanılması üçün qurğu

86. Sensor monitorları-giriş və çıxış qurğulara aid edilir

87. Lokal şəbəkə-LAN (local area network)

88. Qlobal şəbəkə-WAN (wide area network)

89. Regional şəbəkə-MAN (metropolitan area network)

90. Fərdi şəbəkə- PAN (personal area network)

91. CAN (Campus area network)

92. Lokal şəbəkə qurmaq üçün lazımdır-kabel,şəbəkə kartı,HUB

93. LAN qurmaq üçün-işçi stansiyalar, server, interfeys plataları, kabellər

94. OSİ modelində qarşılıqlı əlaqə vasitələri 7 səviyyəyə bölünür

1.Fiziki səviyyə (Aşağı səviyyə)

2.Kanal səviyyə

3.Şəbəkə səviyyəsi

4.Nəqliyyat səviyyəsi

5.Seans səviyyəsi

6.Təqdimetmə səviyyəsi

7.Tətbiqi səviyyə (Yuxarı səviyyə)

95. İnternet-qlobal şəbəkədir

96. Server-öz resurslarını şəbəkə istifadəçilərinə təqdim edən komputerlər

97. Klient-şəbəkədən bəhrələnən tərəf

98. Mərkəzi qovşaq (server) komputeri-ulduzvari topologiyada olur

99. Provayder-internet xidmətlərini təklif edən müəssisə

100. WWW-da iş zamanı klient-server qarşılıqlı təsiri HTTP protokolu üzrə baş verir

Bu Məlumatlar da Sizə Faydalı OLa Bilər

101. İnternet üçün proqramlaşdırma dilləri-HTML, PHP, WML, XML, ASPNET,CSS

102. HTML-hyper transfer markup language

103. WML-wap səhifələri yaratmaq üçün istifadə edilən dil

104. COM- Kommersiya təşkilatları

105. ORG– Qeyri-kommersiya təşkilatı

106. EDU-təhsil idarələri

107. GOV-dövlət təşkilatları

108. MİL-hərbi müəssisələr

109. NET-şəbəkə

110. İNT – beynəlxalq təşkilatlar

111. POP3 (post office protocol)-elektron məktubların alınmasını təmin edir,

112. İP-komputer ünvanı

113. URL– web səhifə ünvanı

114. Provayder-internet xidməti təminatçısı

115. HTTP, HTTPS-müasir komputerlərdə informasiyanın qəbulu və ötürülməsi protokolu

116. Web hosting- web saytların fayllarının saxlandığı yer

117. İP ünvan-4 baytla, MAC ünvan-6 baytla ifadə edilir

118. İP ünvan-150.100.2.1 , 212.140.24.3 və s.

119. Ulduzvari topologiyanın əsas elementi-HUB

120. Koaksial kabel olur-şin topologiyada

121. İP ünvan- 0-255-ə kimi olur

122. Protokol-komputerlər arasında əlaqə

123. HUB-1 neçə şəbəkə qurğusunun qoşulduğu qurğu

124. Banner-reklam yerləşdirmək üçün nəzərdə tutulub

125. Marker-şəbəkə üzrə sərbəst olaraq hərəkət edən siqnal

126. Telekonfrans-USENET

127. Şəbəkə kartı-genişlənmə slotuna birləşdirilir

128. OSİ-açıq informasiya sistemlərinin qarşılıqlı əlaqəsi

129. Komputer şəbəkəsinin imkanları:

digər komputerlərə məlumat göndərmək

ümumi şəbəkə qurğularını (printer,skayner) istifadə etmə imkanı

digər komputerlərin sərt disklərinə müraciət etmə imkanı

komputer şəbəkəsinin ümumi diskində informasiyanı saxlama imkanı

130. Halqavari topologiya-şəbəkədə məlumatlar müəyyən bir istiqamətdə 1 komputerdən

qonşu komputerə ötürülmək şərti ilə lazımi ünvana çatdırılır, şəbəkə adapteri daim işçi

vəziyyətdə olmalıdır,1 komputer sıradan çıxarsa şəbəkənin işinə təsir edir

131. Şin topologiya-bütün komputerlər paralel olaraq şinə qoşulur, şəbəkəyə yeni

komputerlərin daxil edilməsi asandır, ən sadə struktura malikdir, informasiya kadrlar

şəklində şinlə hər 2 tərəfə ötürülür,1 komputer sıradan çıxanda şəbəkənin işinə təsir etmir

132. Ulduz topologiya– 1 komputer sıradan çıxarsa burda da şəbəkənin işinə təsir etmir

133. Token-Ring texnologiyasında- halqa topologiyasından istifadə olunur,

134. ARCNET texnologiyasında-ulduzvari topologiyadan istifadə edilir,

135. FDDİ-2 qat halqa topologiyasına əsaslanır

136. Lokal hesablama şəbəkəsinin birləşdirilməsi-təkrarlayıcı, körpü, marşrutizator, şlüz

vasitəsilə olur

137. Şlüz-müxtəlif şəbəkələri birləşdirir, daxili və xarici olur

138. Daxili şlüz protokolu-IGP (internal gateway)

139. Xarici şlüz protokolu-EGP (external gateway)

140. Təkrarlayıcı (repeater)-siqnalı gücləndirir

141. Körpü (bridge)-sərhədçi rolunu oynayır, şəbəkə üzrə hərəkəti məhdudlaşdırır, xəbərin

ünvanlanmış şəbəkəyə ötürülməsinə imkan verir

142. Marşrutizator (router)-eyni ƏS-dən istifadə edən müxtəlif tipli şəbəkələri birləşdirən

qurğu

143. Axtarış sistemləri:

Ø -altavista.com

Ø -google.com/az/ru

Ø -lycos.com

Ø -hotbot.com

Ø -yahoo.com

Ø -rambler.ru

Ø -yandex.ru

144. Web server-hipermətnləri təqdim edir

Ø TCP/İP-yə daxildir:

Ø İP-paketləri 1 komputerdən digərinə daşıyır

Ø İCMP (internet control meassage protocol)-səhvlər haqqında

Ø ARP (address resolution protocol)-İP ünvanı aparat ünvana çevirir

Ø UDP (user datagram protocol)

Ø SMTP (simple mail transfer protocol)-elektron məktub göndərən qurğu

Ø POP və ya İMAP

145. Tarixdə ilk web browser-NCSA Mosaic

146. Browser-web sənədlərə baxış proqramı

147. Poçt protokolu-SMTP,POP3

148. Şəbəkə protokolu-SMTP,POP3,FTP,TCP/İP

149. İSDN,TSP-şəbəkə protokolu deyil

150. OSİ modelində ən aşağı səviyyə-fiziki səviyyə

151. İSO-nun etalon modeli OSİ

152. Transiver-İST (işçi stansiya)-nı yoğun koaksial kabelə qoşan qurğu

153. Repiter-şəbəkə piqmentlərini birləşdirən qurğu

154. Konnektor-şəbəkə adapterini nazik koaksial kabellə birləşdirir

155. Terminator-açıq kabellərə şəbəkəni qoşur

156. Fiziki səviyyə-informasiya (bitlər) ötürülür

157. Kanal səviyyə-ötürülmə mühiti,səhvlər təyin edilir,səhvlərin düzəlişi yoxlanılır

158. Şəbəkə səviyyəsi-xəbərlərin ötürülməsində düzgün istiqamətin seçilməsini təmin edir

(İP,İPX)

159. Nəqliyyat səviyyəsi-növbəti səviyyələrə verilənin etibarlı dərəcədə ötürülməsini təmin

edir (TCP,SPX)

160. Seans səviyyəsi-dialoqun idarə edilməsini təmin edir,cari anda aktiv tərəfi qeyd

edir,sinxlonlaşdırma vasitələrini təqdim edir

161. Təqdimetmə səviyyəsi-informasiyanın məzmununu dəyişdirmədən onun təsvir olunma

formasını təyin edir (SSL-secure socer layer)

162. Tətbiqi səviyyə-istifadəçinin fayllara, printerlərə,hipermətnli web səhifələrə və s.

müraciətini təmin edir

163. İP protokolu-verilənlərin yalnız ötürülməsini təmin edir

164. TCP (transmission control protocol) nəqliyyat protokolu-informasiyanı bir neçə hissəyə

bölür,hər bir hissəni xüsusi nömrələyir,hər bir hissəyə işçi informasiya əlavə edir,onları

ayrı-ayrılıqda İP paketə düzür.Bu paket şəbəkə vasitəsilə göndərilir

165. FTP (faylları ötürmə protokolu)-internetə qoşulmuş istənilən komputerlə proqramlar və

ya mətn mübadiləsi edir: ftp://

166. URL (uniform resource locators)-fayl və ya resursun web-də yerləşdiyi ünvanı və ya

yeri göstərir

167. ISP (internet service provider)- web səhifənin internetdə yerləşdirilməsini təmin

edir,internetə qoşulma

168. HTTP (hiper text transport protocol)- web səhifələri internetdən çağıran mexanizmdir,

resursun ötürülməsi,serverlə əlaqə protokolu

169. Sosial şəbəkə– facebook, instagram, google plus, myspace

170. Şəbəkədə informasiyanın ən sürətli ötürülməsi-fiber optiklə mümkündür

171. www – internet xidməti

172. az-yuxarı səviyyəli domen

173. İnternet xidmətləri:

Ø elektron poçt (email)

Ø USENET-telekonfrans komputerlə diskussiya sistemidir

Ø TELNET-uzaqda yerləşmiş terminalların emulyasiya sistemi,şəbəkəyə birləşmiş

istənilən komputerə daxil olmaq üçündür

Ø FTP-ikilik say sistemində faylların axtarışı və ötürülməsi

Ø WWW-hipermətnə istinad etməklə sənədlərin axtarışı və ötürülməsi

Ø Gopher-şəkilsiz və hipermətnsiz www-ya oxşar,menyu sistemi vasitəsilə mətn

fayllalrının axtarışı və ötürülməsi,axtarış sistem menyusu ilə olur

174. Bridge (şəbəkədə körpü)-eyni protokol istifadə edən şəbəkələri birləşdirən vasitə

175. Simsiz şəbəkə– Wifi,Edge,Bluetooth,Irda

176. Alqoritm yaranıb-Əl-Xarəzmi tərəfindən

177. Nəticəvilik xassəsi-alqoritmin sonlu olması

178. Müəyyənlik xassəsi-alqoritmin hər bir addımı dəqiq və birqiymətli olmalıdır

179. Kütləvilik xassəsi-alqoritmin bir məsələ üçün deyil,bütün məsələlər sinfinə aid olması

180. Diskretlik xassəsi-alqoritmin hər bir addımı ardıcıl icra edilməlidir

181. Dövri alqoritmə misal- 100! (faktorial), 100 ədəd arasında ən kiçik ədədin tapılması,

max min ədədin tapılması və s.

182. Budaqlanan alqoritm– iki ədədin müqayisəsi

183. Alqoritm komputerdə icra olunur-proqramlaşdırma dili ilə

184. Basic dili – ilk dəfə proqramlaşdırmanı öyrənmək məqsədi ilə yaradılmışdır:

 

Müəllif: Magistr OL

Dostlarla Paylaş ↓