Dövlət Qulluğuna qəbul üzrə Müsahibə Sualları və Cavabları. 

Dövlət Qulluğuna qəbul üzrə Müsahibə Sualları və Cavabları. 

 

Sual:1. Prezidentin aktları.

Cavab: Ümumi qaydalar müəyyən etdikdə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti fərmanlar, başqa məsələlər barəsində isə sərəncamlar qəbul edir.

Sual:2. 20-ci əsrin yazıçı və şairləri.

Cavab: Cəfər Cabbarlı, Əhməd Cavad, Hüseyn Cavid, Səməd Vurğun, Mikayıl Müşviq, Əli bəy Hüseynzadə, Məhəmməd Hadi, Məhəmmədhüseyn Şəhriyar, İlyas Əfəndiyev, Süleyman Rüstəm və s.

Sual:3. Əkinçi qəzeti haqqında.

Cavab: “Əkinçi” — Azərbaycan dilində işıq üzü görən ilk milli qəzetdi.  1875-ci ilin 22 iyulundan 1877-ci ilin 29 sentyabrına qədər nəşr edilən Əkinçi qəzetinin ümumilikdə 56 sayı işıq üzü görmüşdü. Qəzet ayda iki dəfə 300-400 tirajla nəşr olunurdu; baş redaktoru Həsən bəy Zərdabi idi.

Sual:4. AXC dövründə ilk baş nazir və o dövrdən qalan bayramlar.

Cavab: Fətəli xan Xoyski. Silahlı Qüvvələr günü, Respublika günü, Bayraq bayramı.

Sual: 5. Müstəqillik gününün tarixi və niyə o gün?

Cavab: XX ərin sonlarında SSRİ-nin dağılması ilə yaranan tarixi şərait nəticəsində Azərbaycan dövlət müstəqilliyini bərpa edib. 1991-ci il oktyabrın 18-də Ali Sovetin sessiyasında tarixi sənəd – Dövlət Müstəqilliyi haqqında Konstitusiya Aktı qəbul edilib.

Sual:6. Molla Nəsrəddin jurnalı haqqında.

Cavab: Molla Nəsrəddin — Azərbaycan dilində satirik, populyar jurnal. İlk sayı 1906-cı il aprelin 7-də (köhnə təqvimlə 20-də) Tiflisdə işıq üzü görüb.Baş redaktoru C.Məmmədquluzadə idi.

Sual: 7. 1918-ci il 29 may tarixi haqqında.

Cavab: Azərbaycan və Erməni Milli Şuraları arasında sərhəd məsələləri üzrə danışıqların nəticəsi Azərbaycan Milli Şurasının 1918-ci il 29 may tarixli iclasında müzakirə edildi. Səs çoxluğu ilə İrəvan Ermənistan Respublikasına güzəşt edildi və onun paytaxtı kimi tanındı.

Sual:8. TANAP nədir?.

Cavab: Trans Anadolu Qaz Boru Kəməri – təbii qazı Türkiyənin Şərq sərhədindən Qərb sərhədinə daşıyacaq, bütün ölkədə sabit tranziti təmin edəcək. Layihə Azərbaycandan başlayan genişlənmiş Cənubi Qafqaz boru kəmərini Avropa Birliyində bir neçə kəmərlə əlaqələndirəcək. 5 il ərzində reallaşması nəzərdə tutulan layihənin dəyəri 7 mlrd. ABŞ dollarıdır. Dörd mərhələdə həyata keçiriləcək layihənin ilk mərhələsi 2018-ci ildə başa çatacaq. 2020-ci ildə kəmərin buraxılış qabiliyyəti ildə 16 mlrd., 2023-cü ildə 23 mlrd., 2026-cı ildə isə 31 mlrd. kubmetrə çatdırılacaq. İlk dövrdə TANAP kəməri ilə nəql olunacaq 16 mlrd. kubmetr Azərbaycan qazının 10 mlrd. kubmetri Avropaya, 6 mlrd. kubmetri isə Türkiyəyə satılacaq. Avropa üçün nəzərdə tutulan qaz Türkiyə-Bolqarıstan və ya Türkiyə-Yunanıstan sərhədində təhvil veriləcək. TANAP layihəsində ARDNŞ 80%, Türkiyənin BOTAŞ və TPAO şirkətləri isə birlikdə 20% paya malikdir. ^[1] TANAP layihəsi üzrə saziş 2012-ci il iyunun 26-da İstanbulda imzalanıb. TANAP layihəsinin işə düşməsi Şahdəniz-II layihəsi üzrə qaz hasilatına başlanması vaxtı ilə uzlaşdırılıb və 2017-ci il üçün nəzərdə tutulub.

Sual:9. M.Ə.Rəsulzadə haqqında.

Cavab: Məhəmməd Əmin Rəsulzadə 1884-cü il yanvarın 31-də Bakının Novxanı kəndində anadan olmuşdur. Din xadimi olan atası oğlunu məşhur pedaqoq Sultan Məcid Qənizadənin müdir olduğu ikinci “Rus-müsəlman” məktəbinə qoymuş, buranı bitirdikdən sonra M.Ə.Rəsulzadə öz təhsilini Bakı
texniki məktəbində, rus dilində davam etdirmişdir. Azərbaycan milli istiqlal hərəkatının və təkcə türk ellərində deyil,bütün islam aləmində ilk respublika üsul-idarəsi olan Azərbaycan Demokratik Respublikasının təməl daşını qoyan Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin inqilabi fəaliyyətinin ilk illəri
də məhz bu dövrə təsadüf edir. 1902-ci ildə on yeddi yaşında olan M.Ə.Rəsulzadə “Müsəlman gənclik təşkilatı”nı yaratmışdır. Bu, XX əsrdə Azərbaycanda rus müstəmləkə üsul-idarəsinə qarşı gizli mübarizə aparan ilk siyasi təşkilat idi. Azərbaycanın görkəmli dövlət və ictimai xadimi, dahi mütəfəkkiri, siyasətçi və publisisti, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin (1918-1920) banilərindən və Azərbaycan siyasi mühacirətinin liderlərindən biri olmuşdur. Azərbaycan tarixinin ən görkəmli və böyük şəxsiyyətlərindən olub, Azərbaycan milli istiqlal hərəkatına başçılıq etmişdir. Onun “Bir kərə yüksələn bayraq, bir daha enməz!” ifadəsi XX əsrdə Azərbaycanda müstəqillik hərəkatının şüarı olmuşdur. Məhəmməd Əmin Axund Hacı Molla Ələkbər oğlu Rəsulzadə  6 mart 1955 ci ildə Ankara vefat etmişdir.

Siyasi fəaliyyəti.1904-cü ilin axırlarında “Müsəlman demokratik “Müsavat” cəmiyyəti”nin əsasında RSDFP- nin Bakı komitəsinin nəzdində “Müsəlman sosial-demokrat”Hümmət” təşkilatı” yaradılmışdır. Bu təşkilatın baniləri Mir Həsən Mövsümov, Məmməd Həsən Hacınski və Məhəmməd Əmin Rəsulzadə olmuşlar.

Sual: 10.Bayraq bayramı nə vaxtdır?

Cavab: Azərbaycan Respublikasının bayrağı 1918-ci il 9 noyabr tarixində, Azərbaycan Demokratik Respublikasının (1918-1920) dövründə yaradılmış və Sovet Sosialist Resublikaları İttifaqının (SSRİ) dağılmasından sonra, 1991-ci ildə müstəqil Azərbaycan Respublikasının rəsmi atributu elan edilmişdir. Azərbaycan Respublikasının 1995-ci il 12 noyabrda qəbul edilmiş konstitusiyasına görə, Azərbaycanın dövlət bayrağı, gerbi və himni milli atributlar hesab edilir. Azərbaycan Respublikasının prezidenti İlham Əliyevin 18 noyabr 2009-cu il tarixli fərmanından sonra, 9 noyabr tarixi “Milli bayraq günü” kimi dövlət səviyyəsində qeyd olunur və bu gün iş günü sayılmır.

Sual:11. 1918-ci il 28 may günü haqqında.

Cavab: Respublika günü və ya 28 May – Respublika Günü — 1918-ci ildə müsəlman Şərqində ilk dünyəvi demokratik dövlət olan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yarandığı gündür. 1990-cı ildən Respublika günü dövlət bayramı kimi qeyd edilir.

 Sual:12. Qoşulmama hərəkatı haqqında.

Cavab: Qoşulmamaq Hərəkatı dünyanın 118 ölkəsini ilk növbədə hərbi bloklara qoşulmamaq prinsipi üzrə birləşdirən beynəlxalq təşkilatdır. Bu hərəkat 1961-ci ilin sentyabrında 25 ölkənin iştirakı ilə Belqradda yaradılıb.2011 de Azerbaycan da uzvu olub.

Sual:13. Madrid prinsipi haqqında.

Cavab: Madrid prinsipləri – Azərbaycanla Ermənistan arasında Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həll edilməsi üçün ATƏT-in Minsk qrupu tərəfindən hər iki tərəfə təklif olunan, sülh modelidir. Madrid prinsipləri münaqişənin həll edilməsində ən ideal sülh planı hesab olunur. Madrid prinsiplərinə əsasən Ermənistan tərəfdən işğal edilmiş və Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinə daxil olmayan 6 rayon, Azərbaycana qaytarılmalı, daha sonra isə Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin statusu müəyyən olunmalıdır.

Geri qaytarılması nəzərdə tutulan rayonlar. Madrid prinsiplərinə əsasən ilk mərhələdə Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinə daxil olmayan 6 rayon qeri qaytarılmalıdır. Qeri qaytarılması nəzərdə tutulan rayonlar, aşağıdakı şəkildə sıralanmışdır:

• Ağdam
• Füzuli
• Cəbrayıl
• Zəngilan
• Qubadlı
• Laçınrayonunun 13 kəndi.

Bundan sonra regionda bütün kommunikasiyalar açılacaq, azad edilmiş torpaqların reabilitasiyası üzrə donor konfransı keçiriləcək. Regionda sülhməramlı müşahidəçilər yerləşdiriləcək, evlərinə qayıdan köçkünlərin təhlükəsizliyi təmin ediləcək. Növbəti mərhələdə Laçın və Kəlbəcər rayonları tamamilə azad edilir, azərbaycanlı icma Dağlıq Qarabağa qayıdır, bundan sonra Azərbaycanın ərazi bütövlüyü çərçivəsində Dağlıq Qarabağın hüquqi statusu müəyyən edilir. Bu zaman Dağlıq Qarabağa, Rusiya Federasiyası tərkibində Tatarıstan və Başqırdıstan modeli üzrə yüksək muxtariyyət statusu verilir.

Sual:14. Azərbaycan-Ermənistan atəşkəs sazişinin tarixi və yeri haqqında.

Cavab: Hərbi əməliyyatlar 1994-cü ilin may ayında Azərbaycan və Ermənistan arasında Bişkek şəhərində imzalanmış atəşkəslə başa çatmışdır. İxtilafın nəticəsində 30.000 yaxın insan həlak olmuş, Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ ərazisi və ətrafında yerləşən 7 inzibati rayonu Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğalına məruz qalmışdır.

Sual:15. 2012-ci ildə Azərbaycanda yadda qalan hadisələr.

Cavab:  2012-ci il Azərbaycan Respublikasında “İdman ili” elan edilib

1. İstanbul və Bakı şəhərlərində Xocalı faciəsinin 20 illiyi ilə bağlı tədbirlərin keçirilməsi
2. Sovet dövründən qalan əmanətlərin qaytarılması ilə bağlı sərəncam
3. Bakıda ilk dəfə olaraq “Eurovision” musiqi yarışmasının keçirilməsi
4. TANAP müqaviləsinin imzalanması
5. Azərbaycan idmançılarının London olimpiadasında 10 medal qazanmaları
6. Ramil Səfərovun azad edilməsi
7. Bakıda II Beynəlxalq Humanitar Forumun keçirilməsi
8. Xalq Artisti Yaşar Nurinin vəfatı
9. Azərbaycana 2015-ci ildə ilk Avropa Olimpiya Oyunlarını keçirmək hüququnun verilməsi.

Sual:16. 2015-ci ildə keçiriləcək Avropa Olimpiada oyunlarının Azərbaycan üçün hansı müsbət nəticələri oldu?

Cavab: Azərbaycanın beynəlxalq aləmdə daha da tanındı (turist axınına, xarici investisiyaların qoyulmasına və s.) və yüksək səviyyəli tədbirləri təşkil etmə  və idarə etmə baxımından böyük təcrübəyə malik olduğunu sübut etdi.

Sual:17. Elektron imza, elektron hökümət nədir?

Cavab: Elektron imza Elektron dünyada şəxsiyyəti müəyyənləşdirmə vasitəsidir. Elektron imza anlayışı ümumi xarakter daşıyır. İnsanların əl imzalarının rəqəmli çeviricilərdən keçirilmiş, barmaq izləri, səs kimi bioloji əlamətlərinin və s. elektron halda kimliklərinin doğrulanmasını təmin edən vasitədir. Elektron imza elektron sistemdə imzanın malik olduğu bütün işləri yerinə yetirən, elektron sertifikat vasitəsilə bir elektron məlumata əlavə edilən və məlumatı göndərəni təyin edən bir ədədi koddur.

Elektron hökumət  — hər hansı bir ölkənin dövlət strukturlarının hamısı haqqında məlumatların hər bir vətəndaş üçün açıq olan şəbəkədə yerləşdirilməsi deməkdir. Yəni hər bir vətəndaş hər hansı bir nazirlik və komitədən tutmuş, mənzil-təsərrüfat idarəsi ilə məktəbə qədər olan idarənin mövcud durumu, bu qurumlara müraciət etmənin qaydalarını istənilən vaxt əldə edə və bu təşkilatlara elə elektron rabitə vasitəsilə müraciət edə bilər. Mütəxəssislər hesab edirlər ki, “elektron hökumət”in qurulması ölkədə hakimiyyət strukturlarının şəffaf fəaliyyət göstərməsinə gətirəcək. Dünyanın inkişaf etmiş ölkələrinin əksəriyyətində “elektron hökumət” fəaliyyət göstərir. Azərbaycanda “elektron hökumət” layihəsi “Elektron Azərbaycan” dövlət proqramı çərçivəsində həyata keçirilir. Hazırda elektron hökümətin qurulmasında elektron seçkilərin keçirilməsi tətbiq olunmaqdadır.

Sual:18. Azərbaycan dünyəvi dövlətdir dedikdə nə başa düşürsünüz?

Cavab: Din dövlətdən ayrıdır. Dinin dövlətə və onun idarə edilməsinə təsiri və ya rolu yoxdur.

Sual:19. 1920-ci ilə qədər Azərbaycanın görkəmli qadınları.

Cavab: Azərbaycan qadının fəal rolu müxtəlif əsərlərdə öz əksini tapıb: “Avesta”da ilahə Anahit (e.ə. III minillik), “Dədə Qorqud”da Burla Xatun, Selcan xatun, Banu Çiçək (e.ə.VI-VIII əsr), “İskəndərnamə”də Nüşabə; Koroğlunun həyat yoldaşı Nigar xanım; Məshəti Gəncəvi, Heyran xanım, Aşıq Pəri, Xurşidbanu Natəvan kimi şairlər, xalq qəhramanı.Qaçaq Nəbinin ömür yoldaşı Həcər xanım; ilk azərbaycan yazıçısı Şəfiqə Əfəndizadə, general A. Şixlinskinin həyat yoldaşı, 1-ci dünya müharibəsində ilk tibbi yardıma başçılıq edən Nigar Şıxlinskaya və başqaları.

Sual:20. Azərbaycan alimlərinin ixtiraları.

Cavab: Dünya elmində Azərbaycanın öz payı var.  Kəşfləri ilə dünya elminə töhfə vermiş müasir Azərbaycan alimlərinin ilk beşliyini aşağıdakılar teşkil edir:

 Yusif Məmmədəliyev :Azərbaycan SSR EA yarandıqdan (1945) sonra onun ilk prezidentlərindən biri, 1954-1958-ci illərdə ADU-nun (indiki BDU) rektoru olub. Kəşfləri ilə dünya kimya elminə yeniliklər gətirən akademikin adına hətta ixtirası olduğu reaksiya da var. “Molotov kokteytli”ndən tutmuş SSRİ-də istehsalınadək bir çox böyük layihələrdə onun əməyi var.

 Lütfi Zadə:Süni intellekt nəzəriyyəsinin, eləcə də qeyri-səlis məntiqin banisi olan dünya şöhrətli alim Kaliforniyanın Berkli Universitetinin professorudur. Qeyd edək ki, həmin universitetin ömürlük professoru seçilmiş yeganə şəxsdir. Süni intellekt nəzəriyyəsinin banisi kimi tanınsa da onun digər 5 kəşfi modern dünya üçün əsil inqilab olub. Həmin kəşflər bunlardır:  təəssüratlar nəzəriyyəsi, sistemlər nəzəriyyəsi, sözlə işləyən kompüter nəzəriyyəsi, optimal süzgəclər nəzəriyyəsi və “soft kompyutinq”.

  Kərim Kərimov:Dünyanın raket texnikasını dərindən bilən tək-tük alimlərindən biri. Ali məktəbə sənəd verərəkən savadı yoxlanılaraq birdən-birə beşinci kursa qəbul edilən Kərimov müharibə vaxtı hərbi sursatların və döyüş mərmilərinin hazırlanması ilə məşğul olsa da, sonradan ömrünü tamamilə elmə həsr edib. O ballistik raketlərin radioölçmə sahəsində, kosmik parametrlərin və aparatların hazırlanmasında mühüm elmi kəşflərə imza atmışdır. “Baykonur“ kosmodromu və NASA bəzi işlərində akademik, general-leytenant Kərim Kərimova çox minnətdardır.

 Xudu Məmmədov:Dünya şöhrətli Azərbaycanlı kristalloqraf, geologiya-mineralogiya elmləri doktoru, professor Xudu Məmmədovun əsərlərindən Amerika , bütün dünyada istifadə olunur. Mərhum alim bəzi əsərlərini hətta özü ingilis dilində yazmışdı. İndi həmin nəzəriyyələr kristalloqrafiya elmi sahəsində əsas mayak rolunu oynayır.

 Rafiq Əliyev :Hazırda həyatda olan Azərbaycan alimləri içərisində dünyada ən tanınmışıdır. Onun ali riyaziyyat , süni intellekt, kibernetika, sinergetika elmləri sahəsində apardığı fundamental araşdırmalar modern dünya təfəkkürünün formalaşmasında əsaslı rol oynayıb.

Sual:22. BMT-nin qətnamələri.

Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi BMT Təhlükəsizlik Şurasının daim diqqət mərkəzində olmuşdur. Münaqişəyə dair Təhlükəsizlik Şurasının qəbul etdiyi 1993-cü il 30 aprel tarixli 822 nömrəli, 1993-cü il 29 iyul tarixli 853 nömrəli, 1993-cü il 14 oktyabr tarixli 874 nömrəli, 1993-cü il 11 noyabr tarixli 884 nömrəli qətnamələrdə, Təhlükəsizlik Şurası Sədrinin 7 bəyanatında Azərbaycan Respublikasının suverenliyi və ərazi bütövlüyü, Dağlıq Qarabağ regionunun Azərbaycana mənsubluğu təsdiq edilmiş, ərazilərin ələ keçirilməsi üçün güc tətbiqinin yolverilməzliyi qeyd edilmiş, Azərbaycanın işğal edilmiş bütün rayonlarından işğalçı qüvvələrin dərhal, tam və qeyd-şərdsiz çıxarılması tələbi qoyulmuş, qaçqınların və məcburi köçkünlərin doğma yürd-yuvalarına qayıtması üçün şərait yaradılmasının zəruriliyi göstərilmişdir. Bu qətnamələr Azərbaycanın ərazi toxunulmazlığını yenidən təsdiq edərək, dərhal atəşkəs elan olunması, hərbi əməliyyatlara son qoyulması və işğalçı qüvvələrin Azərbaycan Respublikası ərazisindən çıxarılması tələblərini irəli sürmüşdür. Təəssüf ki, məlum qətnamələrin müddəaları indiyə kimi yerinə yetirilməmişdir. Azərbaycanda humanitar vəziyyətin ciddi şəkildə pisləşməsi və qaçqın və məcburi köçkünlərin sayının 1 milyondan keçdiyindən dərin narahatlıq hissi keçirərək, BMT-nin Baş Assambleyası 1993-cü ildə keçirdiyi 85 -ci plenar iclasında “Azərbaycanda olan qaçqın və məcburi köçkünlərə fövqəladə beynəlxalq yardımın göstərilməsi haqqında” Qətnamə (A/RES/48/114) qəbul etmişdir.

Sual:23.Xocalı aeroportu.

Cavab: Xocali aeroportu Azerbaycan Respublikasi terefinden Beynelxalq Mülki Aviasiya Teşkilati (İCAO) nezdinde Azerbaycana aid bir hava limani kimi qeyde alinib. ICAO-nun siyahisinda Xocali aeroportu “UBES” kodu ile keçir ki, “UB” ile başlayan bütün aeroport kodlari onun Azerbaycana aid oldugunu gösterir. Misal üçün Baki hava limani UBBB olaraq qeyd olunub.Ona göre huquq normalarina göre bura Azerbaycan aeroportu sayilir ve diger teyyareleri xeberdarliq etdikden sonra xeberdarliga ehemiyyet verilmezse vura biler.  25.02.1992-ci ildə Xocalı işğal olunarkən ələ keçirilmiş bu aeroportun illər sonra açılması təyyarə uçuşlarını tənzimləyən Çikaqo Konvensiyasına da ziddir.

Sual:24. Azərbaycanın tarixi torpaqları

Cavab: Şimali Azerbaycan torpaqlar (i$gal altìnda olan torpaqlar(Qarabag torpagì),Daha önce i$gal olunan torpaqlar Zengezur,Göyçe ve s),Qerbi Azerbaycan (indiki Ermenistan),Dagìstanìn cenub rayonlarì (Zencandan Derbende qeder),Gürcüstanìn Alazan (Qanìx) vadisi,Kür-Araz çaylarì arasìndakì torpaqlar,Azerbaycanìn cenub torpaqlarì,Erdebil, Təbriz və s.

 

Sual:25. 2013-cü il, 2012-ci illər nə illəri elan olunmuşdur?

Cavab: 2011 Turuzim ili, 2012-ci il İdman, 2013-cü il İKT,  2014 sənaye ili, 2015 K\T ili

Sual:26. AXC-də ilk parlament və onun sədri

Cavab: 1918-ci il dekabrın 7-də saat 13-də Hacı Zeynalabdin Tağıyevin qızlar məktəbinin binasında (hazırda Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun yerləşdiyi bina) Azərbaycan Parlamentinin təntənəli açılışı oldu. Bu, bütün müsəlman şərqində o dövrün ən demokratik prinsipləri əsasında formalaşdırılmış ilk parlament idi. “Müsavat” fraksiyasının təklifi ilə Əlimərdan bəy Topçubaşov parlamentin sədri, Həsən bəy Ağayev isə onun birinci müavini seçildi.

Sual: 27.2-ci Dünya müharibəsi nə vaxt başlayıb və başa çatıb?

Cavab: 1939-45

Sual:28. Dünyada baş verən ən son hadisələr?

Cavab: İŞİD, Neftin qiymətinin ucuzlaşması,Paris hadisələri.

Sual: 29. 31 mart soyqrımı.

Cavab: 1918-ci il 30 mart ve 3 aprel tarixleri arasinda Baki soveti ve daşnaq ermeni silahli desteleri azerbaycanlilara qarşi qirgin toretmişler. bolşevik-daşnaq birleşmeleri “Kaspi” metbeesini, ” Aciq soz” qezetinin redaksiyasini, ” Ismailiyye” binasini yandirmiş, “Tezepir” mescidinin minarelerini top ateşi ile zedelemişler. mart soyqirimi neticesinde tekce Bakida 12 minden cox azerbaycanli oldurulmuşdu. soyqirim tek Bakida deyil, Samaxi, Quba, Kurdemir, Salyan ve Lenkeranda da davam etdirilmişdi. umumilikde soyqirim zamani 50 mine yaxin azerbaycanli olduruldu. Soyqirim Azerbaycanin musteqilliyi ideyalarina zerbe vurmaq meqsedile teşkil olunmuşdur. lakin soyqirim akti Azerbaycan xalqi arasinda milli birlik ve musteqil dovletcilik ideyasini guclendirdi. Umumilli lider Heyder Eliyevin 26 mart 1998-ci il tarixli serencami ile 31 mart Azerbaycanlilarin soyqirim gunu elan olunmuşdur.

Hər bir millətin tarixində faciələr, qırğınlarla dolu səhifələr mövcuddur, lakin xalq o zaman gələcəyə inamla irəliləyir, o zaman qüdrətli, güclü olur ki, ulu öndər Heydər Əliyevin də qeyd etdiyi kimi, tarixi hadisələrə biganə yanaşmasın, faciələrdən nəticə cıxarmağı bacarsın.

Sual:30. Bu gün üçün ən son uğurumuz?

Cavab:

Sual:31. Dövlət rəmzləri və onların mənaları

Cavab: Azərbaycan Respublikasının dövlət rəmzləri Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağı, Azərbaycan Respublikasının Dövlət gerbi və Azərbaycan Respublikasının Dövlət himnidir.

 Azərbaycanda üçrəngli dövlət bayrağı 1918-ci il noyabr ayının 9-da Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti hökumətinin qərarı ilə qəbul edilmişdir. Bayraq suverenliyin rəmzidir.1920-ci il aprelin 28-də Xalq Cümhuriyyəti süqut etdikdən və Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra Azərbaycanda bu bayraqdan imtina edilmişdir.
1991-ci il fevral ayının 5-də Azərbaycan Respublikası Ali Soveti üçrəngli bayrağın Azərbaycanın dövlət  bayrağı kimi qəbul edilməsi haqqında qərar vermişdir.Bayraq hər biri digərinə bərabər endə və üfüqi vəziyyətdə əks olunmuş üç rəngli zolaqdan ibarətdir. Yuxarı zolaq mavi, orta zolaq qırmızı, aşağı zolaq isə yaşıl  rəngdədir. Mavi  rəng türk (Azərbaycan) xalqına, qırmızı rəng azadlıq, demokratiya və insan hüquqları, yaşıl rəng isə İslam sivilizasiyasına məxsusluğun rəmzi mənalarını daşıyır. Qırmızı rəngli zolağın ortasında bayrağın hər iki üzündə ağ rəngli aypara və səkkiz guşəli ulduz təsvir olunmuşdur. Səkkiz guşəli ulduz türk xalqlarının səkkiz müxtəlif qolunun rəmzi əksidir. Bayrağın eni və uzunluğu 1:2 nisbətindədir.

 Azərbaycanın dövlət gerbi –Azərbaycan Respublikasının Ali Soveti 1993-cü il yanvarın 19-da qəbul etdiyi Konstitusiya Qanunu ilə 1919-1920-ci illərdə hazırlanmış Dövlət gerbi layihələrindən birini müəyyən dəyişikliklərlə Azərbaycan Respublikasının Dövlət gerbi kimi təsdiq etmişdir.Azərbaycan Respublikasının Dövlət gerbi Azərbaycan dövlətinin müstəqilliyi rəmzidir. Dövlət gerbi palıd budaqlarından və sünbüllərdən ibarət qövsün üzərində yerləşən şərq qalxanının təsvirindən ibarətdir. Qalxanın üstündə Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağının rəngləri fonunda səkkizguşəli ulduz,ulduzun mərkəzində alov təsviri vardır.Gerbdəki ulduz bayraqda olduğu kimi eyni rəmzi mənanın – türk xalqlarının səkkiz müxtəlif qolunun rəmzi əksidir. Kənarları qızılı rəngli zolaqla hüdudlanan səkkiz guşəli ulduz üç rəngli: yaşıl (aşağı), qırmızı (orta) və mavi (yuxarı) dairəvi zolaqların üzərində əks olunur. Bu rənglər bayraqdakı rənglərin daşıdığı eyni rəmzi mənanın ifadəsidir. Ulduzun bütün guşələri arasındakı mavi dairəvi zolağın üzərində qızılı rəngdə səkkiz kiçik nöqtə əks olunmuşdur. Mərkəzdəki iri ulduzun ortasında alov şəkli təsvir olunmuşdur. Alov ölkənin digər rəmzi adının – Odlar Yurdunun ifadəsidir. Alov həmçinin azadlığın rəmzi ifadəsidir. Bütün bunları üzərində cəmləşdirən qızılı rəngli dairə sünbüllərin və palıd budaqlarının təsvirlərindən ibarət qövsün üzərində əks olunmuşdur.

Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himni. 1920-ci il yanvarın 30-da Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Nazirlər Şurası Cümhuriyyətin milli himninin hazırlanması haqqında qərar qəbul etdi və bu məqsədlə Xalq Maarif Nazirliyi tərəfindən müsabiqə elan edildi. Lakin 1920-ci il aprelin 28-də Xalq Cümhuriyyətinin süqutu Azərbaycanın milli himnini qəbul etməyə imkan vermədi.1992-ci il mayın 27-də parlament “Azərbaycan Respublikasının Dövlət himni haqqında” Qanun qəbul etdi. Qanuna əsasən, 1919-cu ildə böyük bəstəkar Üzeyir Hacıbəyov və şair Əhməd Cavad tərəfindən tərtib edilmiş “Azərbaycan marşı” Azərbaycanın Dövlət himni kimi təsdiq edildi.Dövlət hmini AZE dövlətinin, onun müstəqilliyinin və milli birliyinin müqəddəs rəmzidir.

Sual:32. Hansı bayramlar var?

Cavab: Əmək məcəlləsinə görə, yeni il, 8 mart, 9 may (qələbə), 15 iyun (milli qurtuluş), 26 iyun (silahlı qüvvələr), 18 oktyabr (müstəqillik), 12 noyabr (konstitusiya), 18 noyabr (dirçəliş), 31 dekabr (həmrəylik), qurban, ramazan, novruz.

Sual:33. İşğal olunmuş rayonlar haqqında.

Cavab:QAN YADDAŞI.
20 YANVAR				Ümumxalq hüzn günü
31 mart				Azərbaycanlıların soyqrımı günü
26 fevral				Xocalı soyqırımı günü
ERMƏNİSTAN TƏRƏFİNDƏN İŞĞAL EDİLİB.
1.Xocalı				26.02.1992
2.Şuşa				08.05.1992
3.Laçın				18.05.1992
4.Xocavənd			02.10.1992
5.Kəlbəcər				02.04.1993
6.Ağdərə				17.06.1993
7.Ağdam				23.07.1993
8.Cəbrayıl				23.08.1993
9.Füzuli				23.08.1993
10.Qubadlı				31.08.1993
11.Zəngilan				29.10.1993

 

Dağlıq Qarabağ daxil olan rayonlar və onların işğal tarixi

Xocavənd						02.10.1992
Xocalı						26.02.1992
Şuşa				09.05.1992
Ağdərə		17.06.1993

Xankəndi                                               26.12.1991

 

          Dağlıq Qarabağ bölgəsi ətrafındakı digər rayonlar və onların işğal tarixi

Laçın                                                         18 may 1992

Kəlbəcər                                                   2 aprel 1993

Ağdam                                                    23 iyul 1993

Füzuli                                                      23 avqust 1993

Cəbrayıl                                                  23 avqust 1993

Qubadlı                                                   31 avqust 1993

Zəngilan                                                  29 oktyabr 1993.

 

Sual:34. Lissabon samiti və Azərbaycan.

Cavab: 3 dekabr, 1996-cı ildə zirvə görüşü keçirilib. ATƏT-in Lissabon sammitində 54 iştirakçı dövlət tərəfindən Avropada XXI əsrdə ümumi və hərtərəfli təhlükəsizlik modeli adlı Bəyannamə qəbul edilmişdir. Bəyannamədə üzv ölkələrinin təhlükəsizliyinə yönələn təhdidlər qeyd edilmiş və bu təhdidləri aradan qaldırmaq üçün birgə əməkdaşlığın vacibliyi xüsusi vurğulanmışdır.

Lissabon Zirvə görüşündə Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin həllinə dair ATƏT-in iştirakçı dövlətləri tərəfindən (Ermənistandan başqa) aşağıdakı prinsiplərə razılıq verilmişdir:

1. Ermənistan Respublikasının və Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyü;
2. Dağlıq Qarabağa Azərbaycanın tərkibində ən yüksək özünüidarəetmə statusun verilməsi;
3. Dağlıq Qarabağın bütün əhalisinin təhlükəsizliyinin təminatı.

Sual:35. Avropa Birliyinin Şərq tərəfdaşlığı və Azərbaycan.

Cavab: Şərq Tərəfdaşlığı – Polşa və İsveçin Avropa Birliyinın qonşuluq siyasəti çərçivəsində MDB ölkələri ilə münasibətlərinin yaxşılaşdırlmasına yönəldilmiş təşəbbüsüdür. “Şərq tərəfdaşlığı” Avropa İttifaqının altı qonşu ölkəsini əhatə edir: Azərbaycan, Gürcüstan, Ermənistan, Moldova,Belorusiya və Ukrayna.

“Şərq Tərəfdaşlığı” proqramı rəsmi olaraq mayın 7-də Avropa İttifaqının Praqadakı sammitində qüvvəyə minmişdir.

Sual:36. TASIS proqramı haqqında.

Cavab: Avropa İttifaqının MDB ölkələrində iqtisadi islahatların sürətləndirilməsinə yardım məqsədi ilə həyata keçirdiyi praoqram. Proqram nou-hauların ( kommersiya sirri ilə qorunan bilən istənilən xarakterli məlumat  ) MDB ölkələrinə ötürülməsi üçün qrantlar verir.

Sual:37. Göyçə mahalı nə vaxt Azərbaycandan qoparılıb?

Cavab: Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti yaradıldıqda Göyçə mahalı tarixi Azərbaycan torpağı kimi onun tərkibində olub. 1918-1920-ci illərdə Azərbaycan Demokratik Respublikasının ərazisi 114 min kv. km. olmuşdur. 1920-ci ildən ADR-i işğal edən yeni rus bolşevik imperiyası Azərbaycanın ərazisi olan Zəngəzur, Göyçə, Şərur, Dərəyələz, Dilican ərazisini qanunsuz şəkildə Ermənistana vermişdir.

Sual:38. ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədrləri.

Cavab: Minsk Qrupu — Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin ATƏT-in prinsipləri əsasında sülh yolu ilə danışıqlar vasitəsi ilə həlli üçün yaradılmış qurumdur. ATƏT-in Nazirlər Şurasının 1992-ci ilin 24 martında Helsinkidə keçirilmiş görüşündə yaradılmışdır. Azərbaycan, Ermənistan, Rusiya Federasiyası, Amerika Birləşmiş Ştatları, Fransa, Polşa,Almaniya, Türkiyə, Belarus, Finlandiya,İtaliya və İsveç qrupun üzvləridir. 1996-cı ilin dekabrından onun üç – Rusiya, ABŞ və Fransa həmsədrləri var. Qrupun əsas vəzifəsi Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin sülh yolu ilə aradan qaldırılmasına və Dağlıq Qarabağ probleminin dinc vasitələrlə həll edilməsinə bilavasitə kömək etməkdir. Bu günə kimi ATƏT-in Minsk Qrupunun fəaliyyəti heç bir nəticə verməmişdir. 1 yanvar 1997-ci ildən ATƏT-in Minsk Prosesinə Həmsədrlər qismində ABŞ, Rusiya və Fransa başçılıq edirlər.Hazırda Minsk qrupunun Həmsədrləri aşağıdakılardır:

1.Ceyms Urolik (ABŞ); 2.Piyer Andre (Fransa); 3.İqor Papov (Rusiya).

39.Beynelxalq huququn 10 esas normasi.

Müasir beynəlxalq hüququn 10 əsas prinsipi–norması vardır.
Bunlardan 7-si BMT-nin Nizamnaməsində (2-ci maddədə) öz əksini tapmışdır:
1)Güc tətbiq etməmək və ya güclə hədələməmək prinsipi;
2)Beynəlxalq mübahisələri dinc yolla həll etmək prinsipi;
3) Dövlətin daxili yurisdiksiyasında olan işlərə qarışmamaq prinsipi;

4) Dövlətlərin BMT Nizamnaməsinə uyğun olaraq bir-biri ilə əməkdaşlıq etmək prinsipi;
5) Xalqların hüquq bərabərliyi və öz müqəddəratını təyin etmək prinsipi;
6)Dövlətlərin suveren bərabərlik prinsipi;
7) Dövlətlərin BMT Nizamnaməsinə uyğun olaraq öz üzərlərinə götürdükləri öhdəlikləri vicdanla yerinə yetirmək prinsipi.
Avropada Təhlükəsizlik və əməkdaşlıq üzrə Helsinki Müşavirəsinin 1975-ci il 1 avqust tarixli Yekun aktı ilə bura daha 3 prinsip əlavə olunmuşdur:
1)Sərhədlərin toxunulmazlığı prinsipi;
2) Dövılətlərin ərazi bütövlüyü prinsipi;

3)əsas insan hüquq və azadlıqlarına hörmət edilməsi prinsipi.

Yadda saxlamaq lazımdır ki, beynəlxalq hüququn qeyd olunan prinsipləri:

I.Beynəlxalq hüququn ən mühüm normalarıdır;
II.Öz mahiyyətinə görə beynəlxalq hüququn ən ümumi normalarıdır;
III. Dünyanın bütün dövlətləri üçün hüquqi cəhətdən məcburi xarakter daşıyan normalardır.

Ən yüksək hüquqi qüvvəyə malik olan imperative jus cognes normalarıdır.

40.Soyuq muharibe ne vaxt basladi? Kimler arasinda idi?

Soyuq müharibəyə ilk çağırışı U.Çörçill 1946-cı ildə Amerika Birləşmiş Ştatlarında çıxışı zamanı etmişdir. Amerika Birləşmiş Ştatları-nda öz növbəsində “Marşal planı” və “Trumen doktorinası”nı qəbul etdi. Amerika Birləşmiş Ştatları-nın bu addımı Soyuq müharibənin başlanması üçün real addım oldu. Hər iki qütb tezliklə öz hərbi təşkilatını yaratdı. Kapitalist ölkələr, başda Amerika Birləşmiş Ştatları olmaqla NATO, Sosialist ölkələr SSRİ başda olmaqla Varşava Müqaviləsi Təşkilatını. Marşal Planı və Trumen doktrinasına cavab olaraq SSRİ sosialist düşərgəsində Qarşılıqlı İqtisadi Yardım Şurası yaratdı.

Soyuq müharibə Amerika Birləşmiş Ştatları və SSRİ-nin II Dünya Müharibəsi zamanı işğaldan azad etdikləri ərazilərdə ərazi bölümünə səbəb oldu. Almaniyanın ərazisində ADR (SSRİ) və AFR (Amerika Birləşmiş Ştatları), Koreya ərazisində Koreya Respublikası (Amerika Birləşmiş Ştatları) və KXDR (SSRİ) yaradıldı.  Bu müharibə 1946 cı ildən 1991 ci ilə, SSRİ-nin süqutuna kimi davam etnişdir.

41.Qars muqavilesi.

Moskva muqavilesini tamamlamaq meqsedile 1921 ci il oktyabrin 13 de Qarsda muqavile imzalandi.muqavileyle Naxcivanin Azerbaycanin erazisi olmasi bir daha tesdiqlendi, onun serhedleri ve gelecek statusu qeti olaraq mueyyenleşdirildi. Bununla da Naxcivani Ermenistana birleşdirmek plani iflas etdi.Lakin 1929-1931 ci illerde Ordubad ve Zengilan rayonlarinin bir sira kendleri Ermenistana verildi ve bu erazide Mehri rayonu yaradildi. Neticede Naxcivanla Azerbaycanin diger torpaqlari arasinda olan serhed baglandi.

42. Hesen bey Agayev kimdir?

Ağayev Həsən bəy Məşədi Hüseyn bəy oğlu — ictimai- siyasi xadim, jurnalist, həkim, müəllim, Azərbaycan Demokratik Respublikası parlamentinin sədr müavinidir.Həsən bəy Ağayev 1875-ci ildə Gəncədə anadan olmuşdur.1918-ci il mayın 28-də Tiflisdə Azərbaycan Milli Şurasının
iclasında Azərbaycanın İstiqlal Bəyannaməsi qəbul edilərkən Həsən bəy Ağayev Milli Şuranın sədri Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin müavini olmuşdur və bu tarixi hadisədə birbaşa iştirak etmişdir. Azərbaycanın müstəqilliyi haqqında İstiqlal bəyannaməsini ilk olaraq Həsən bəy Ağayev imzalamışdır. 1918-сi il, iyunun 16-da Azərbaycan Milli Şurası və Hökuməti Gəncəyə köçmüşdür. İyunun 17-də burada keçirilən ilk iclasında Milli Şura yaranmış vəziyyətlə əlaqədar olaraq, fəaliyyətini müvəqqəti olaraq dayandırmış,
bütün hakimiyyəti yeni yaradılmış Hökumətə vermişdir. Azərbaycan
Parlamentinin 1918-ci il dekabrın 7-də Bakıda təntənəli açılışına qədər Həsən bəy Azərbaycan Dəmir Yolu İdarəsinin baş həkimi vəzifəsində çalışmışdır. Dekabrda Parlament sədrinin müavini seçilmiş, sədr Əlimərdan bəy Topçubaşov Bakıda olmadığına görə 2 fevral 1920-ci ilədək sədr vəzifəsini icra etmişdir.
Cümhuriyyətin süqutundan sonra Tiflisə getmişdir. 19 iyul 1920-ci ildə Tiflisdə Fətəli xan Xoyskini qətlə yetirən erməni muzdlu qatilin gülləsiylə şəhid olmuşdur.

43.Ixtisas derecesinden ne zaman mehrum edilir.

Vetendaşlıqdan çıxdıqda.

44.Elde olunmasi mehdudlasdirilan melumatin novleri.

Alınması məhdudlaşdırılan məlumatlara — dövlət, peşə (vəkil, notariat, həkim), qulluq, bank, kommersiya, istintaq və məhkəmə sirləri, şəxslərin şəxsi və ailə həyatına, terror aksiyalarına aid olan məlumatlar aiddirlər.

45.Etik davranis qaydalarinin prinsipleri.

1.Vicdanlı davranış.

2.Peşəkarlıq və fərdi məsuliyyətin artırılması.

3.Loyallıq.

4. İctimai etimad.
5. İnsanların hüquq, azadlıq və qanuni maraqlarına, şərəf və ləyaqətinə və işgüzar nüfuzuna hörmət.

Hüquqi şəxslərin işgüzar nüfuzuna hörmət.

6. Mədəni davranış

7.Əmr, sərəncam və ya tapşırıqların yerinə yetirilməsi

8. Qərəzsizlik
9. Maddi və qeyri-maddi nemətlərin, imtiyazların və ya güzəştlərin əldə edilməsinə yol verilməməsi
10. Korrupsiyanın qarşısının alınması
11. Hədiyyə alma ilə əlaqədar məhdudiyyətlər
12. Maraqlar toqquşmasının qarşısının alınması
13. Əmlakdan istifadə
14. Məlumatlardan istifadə
15. İctimai və ya siyasi fəaliyyət.

46.BMT, onun orqanlari,ixtisaslasmis qurumlari.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatı, BMT (ing. United Nations Organization, UNO) — 1945-ci ildə yaradılmış dövlətlərarası beynəlxalq təşkilatdir. Hal- hazırda 193 ölkə bu təşkilatın üzvüdür[1]. Müstəqil dövlətlərdən yalnız Vatikan BMT-nin üzvü deyil. BMT-nin qərargahı Nyu-York şəhərindədir. Əsas vəzifəsi beynəlxalq sülhü və təhlükəsizliyi qorumaq və möhkəmlətmək, dövlətlər arasında əməkdaşlığı inkişaf etdirməkdir. Birləşmiş Millətlər Təşkilatı İkinci dünya müharibəsindən sonra, beynəlxalq sülhün və təhlükəsizliyin qorunub saxlanılması, millətlər arasında dostluq əlaqələrinin inkişafı və sosial tərəqiyyə yardım, insan  həyatının və hüquqlarının müdafiəsi səviyyəsinin yüksəldilməsi məqsədilə yaradılmışdır. BMT-nin Nizamnaməsi 1945-ci il iyunun 26-da San-Fransisko konfransında 50 dövlətin nümayəndəsi tərəfindən imzalandı və 1945-ci il oktyabrın 24-də qüvvəyə mindi.

BMT-nin əsas orqanları BMT Baş Məclisi, BMT Təhlükəsizlik Şurası, İqtisadi və İctimai Şura, Qəyyumluq Şurası, Beynəlxalq Məhkəmə və Katiblikdir. 1992- ci ildən Azərbaycan Respublikası BMT-nin üzvüdür. Üzv-ölkələr öz aralarında BMT- nin Nizamnaməsinin – onların dünya birliyinin üzvləri kimi hüquq və vəzifələrini müəyyənləşdirən beynəlxalq müqavilənin prinsipləri ilə əlaqələnirlər.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatı “ailəsi” aşağıdakı qurumlardan ibarətdir: Altı əsas orqandan ibarət olan BMT-nin özü: Baş Assambleya, Təhlükəsizlik Şurası, İqtisadi və Sosial Şura, Hamilik Şurası, Beynəlxalq Məhkəmə və Katiblik. Niderlandın Haaqa şəhərində yerləşən Beynəlxalq Məhkəmədən başqa, digər qurumlar Nyu- Yorkda, BMT-nin Mərkəzi idarələrində yerləşirlər. BMT-nin Təhsil, Elm və Mədəniyyət Təşkilatı (UNESCO), BMT-nin Uşaq Fondu (UNICEF), BMT-nin İnkişaf Proqramı (BMTİP) və BMT-nin Qaçqınlar üzrə Ali Komissarlığı (BMTQAK) kimi inkişaf, humanitar yardım və insan hüquqlarının müdafiəsi sahələrində fəaliyyətləri həyata keçirən ixtisaslaşmış təşkilatlar. 14 iyul 2011-ci il tarixinə, Cənubi Sudanın BMT-yə üzv qəbul edilməsi ilə təşkilatın üzvlərinin sayı 193-ə çatdı.

BMT-nin ixtisaslaşmış təşkilatları  bunlardır:Beynəlxalq Əmək Təşkilatı (BƏT), BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı (FAO), BMT- nin Təhsil, Elm və Mədəniyyət məsələləri üzrə Təşkilatı(YUNESKO), Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST), Dünya Bankı (DB), Beynəlxalq Valyuta Fondu (BVF), Beynəlxaiq Mülki Aviasiya Təşkilatı (ICAO), Narkotiklər və Cinayətkarlıq üzrə İdarə (UNODC), Ümumdünya Poçt İttifaqı (ÜPİ), Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqı (BTİ), Ümumdünya Meteorologiya Təşkilatı (ÜMT), Beynəlxaq Dənizçilik Təşkilatı (BDT) Beynəlxalq İntellektual Mülkiyyət Təşkilatı (ŞIPO) Beynəlxalq Kənd Təsərrüfatının İnkişafı Fondu (IFAD), Sənaye inkişafı üzrə Birləşmiş Millətlərin Təşkilatı (YUNİDO), Qaçqınlar üzrə Ali Komissarlıq (UNHCR), Atom Enerjisi üzrə Beynəlxalq Agentlik (MAQATE).

Katibliyə BMT Təhlükəsizlik Şurasının tövsiyəsi ilə beş il müddətinə Baş Assambleya tərəfindən seçilən Baş Katib rəhbərlik edir. Onun 2 dəfə seçilmək hüququ vardır.

7.Kofi Annan (Kofi Annan) Qana (Afrika) 1 yanvar 1997 1 yanvar 2007; 8. Pan Gi Mun Koreya Respublikası (Asiya) 1 yanvar 2007 hal-hazırda vəzifədədir.

47.Mehriban Eliyeve hansi saheler uzre Yunesconun xosmeramli sefiridir?

2004-cü ilin sentyabrında Mehriban Əliyeva ənənəvi musiqinin, ədəbiyyat və poeziyanın inkişafına verdiyi töhfələrə, musiqi təhsili və dünya mədəniyyətlərinin mübadiləsi sahəsindəki xidmətlərinə və YUNESKO-nun ideyalarına göstərdiyi sadiqliyə görə bu Təşkilatın şifahi ənənələr və musiqi ənənələri sahəsində Xoşməramlı səfiri adına layiq görülmüşdür.   Sivilizasiyalararası dialoq daxil olmaqla, müxtəlif sahələrdə geniş miqyaslı və fədakar fəaliyyətinə, qayğıya ehtiyacı olan uşaqlara diqqətinə, onların yaşayış şəraitinin yaxşılaşmasına, təhsilə, həmçinin islam aləmində görülən işlərərə böyük dəstəyinə görə xanım M. Əliyeva 2006-cı il noyabrın 4-də İSESKO-nun Xoşməramlı Səfiri adına layiq görülmüşdür

48.SSRI dagildiqdan sonar yaranmis olkeler nece adlanir.

Müstəqil Dövlətlər Birliyi – İlkin dövrdə 3 dövlət- Rusiya, Ukrayna, Belorusiya tərəfindən qurulmuşdur. MDB-nin qurulması haqqında ilkin razılıq 1991-ci il dekabrın 8-də qəbul edilmişdir. Bu dövlətlər SSRİ-nin dağılmasının (SSRİ faktiki olaraq 25 dekabr1991-ci il Qorbaçovun istefasından sonra dağıldı) labüdlüyünü anlayır və öz aralarında sonralar siyasi, iqtisadi, mədəni əlaqələri genişləndirmək üçün bu qurumu təşkil etdilər. Həmçinin MDB SSRİ-nin “mədəni dağılmasını”, onun mülklərinin keçmiş İttifaq ölkələri arasında paylaşdırmaq üçün təşkil  edilmişdi.Daha sonralar  Azərbaycan,   Ermənistan,   Qazaxıstan,  Qırğızıstan,  Moldaviya,  Tacikistan,  Türkmənistan, Özbəki stan  21 dekabr 1991-ci ildə Alma-Atada  Rusiya,  Ukrayna və Belarusiya ilə birlikdə MDB-yə qoşulmaq haqqında razılığa gəldilər.Azərbaycan Parlamenti bu qərarı yalnız 1993-cü ilin sentyabrında ratifikasiya etdi və MDB-nin tam hüquqlu üzvü oldu. 1993-cü ilin oktyabrında MDB-yə üzv qəbul edilən Gürcüstan 2008-ci ilin avgust ayında Rus ordusunun Gürcüstana daxil olmasından sonra həmin qurumun üzvlüyündən çıxdı. Türkmənistan 2005-ci ildən MDB-də müşahidəçi kimi fəaliyyət göstərir. MDB-yə daxil olmuş dövlətlərin əhalisinin sayı 2006-cı ildə 280 mln. nəfərə bərabər olmuşdur.Ukrayna 2014-ci ilin mart ayında Rus ordusunun Krıma daxil olmasından sonra həmin qurumun üzvlüyündən çıxdı.

49.Azerbaycan dunyevi,unitar,demokratik,respublika deyende ne basa dusursuz?

  Demokratiya müasir dövrdə siyasi-hüquqi fikir tarixinin ən əsas ideyalarından biridir. İlk dəfə  F i k i d i d  tərəfindən işlədilən demokratiya anlayışı xalq hakimiyyətini ifadə edirdi. Bu gün insan hüquqları, hüquqi dövlət, hakimiyyət bölgüsü demokratiyanı ifadə edir və artıq onun tərkib hissəsinə çevrilmişdir. Azərbaycan Respub-likası Konstitusiyası məhz bu fundamental prinsiplərə söykənir.

–Hüquqilik. –Hüquqi dövlət dedikdə, respublikada qanunun aliliyi, dövlətin, hakimiyyətin və xalqın idarə olunmasında yalnız qanuna əsaslanmaqla səciyyələnir.

Dünyəvilik hal-hazırda demokratik dövlətin əsas əlamətlə-rindən biridir. Dünyəvilik din ilə dövlət arasındakı münasibətləri  ifadə  edir. Hüquqi aspekdən dinlə dövlətin ayrılması – dünyəvilik onu ifadə edir ki, dövlətin rəsmi qəbul olunmuş dini ideologiyası olmur, dövlət orqanlarının işində və təşkilatlanmasında din iştirak etmir, təsil din ilə bağlı olmur. AR Konstitusiyasının 18-ci maddəsində göstərilir ki, Azərbaycan Respublikasında din dövlətdən ayrıdır və bütün dini etiqadlar qanun qarşısında bərabərdir. Eləcə də Konstitusiya İnsanpərvərlik prinsiplərinə zidd olan dini cəryanların yayılmasını qadağan edir.

  Unitarizm:Məlumdur ki, istənilən dövlətin maddi əsası onun ərazisidir. Hər bir dövlət müəyyən ərazidə yaranır və fəaliyyət göstərir. Unitar dövlətlərdə dövlət ərazisi mərkəzdən birbaşa asılı olan inzibati – ərazi vahidlərinə bölünür. Bu ərazi qurumları birbaşa mərkəzdən formalaşdırılır və ya mərkəzin daimi və güclü nəzarəti altında olur. Daxili məsələlərdə müstəqil deyillər və özünün qanunvericiliyi, xususi orqanları yoxdur. Unitar dövlətlərdə yerli hakimiyyət orqanları mərkəzdən formalaşdırılır maliyyələşdirilir, onların beynəlxalq münasibətlərə  birbaşa çıxış imkanı yoxdur.

50.Prezidentin seferleri 2013,2014, 2015- de.

2013-də: Litva, Ukrayna, Avstriya, Türkiyə, Belarus, Belçika, Xorvatiya, İsveçrə.

2014-də: İsveçrə, Rusiya, Niderlant krallığı, İran, Çexiya, Gürcüstan, Vyetnam, Çin, Türkiyə, Yunanıstan, Fransa, İtaliya,  Böyük Birtaniya, Şimalı İrlandiya,  Minsk, Tacikistan,  Macarıstan.

2015-də: Türkiyə, Almaniya,olke prezidentinin noyabr ayinda sefer etdiyi olkeleri ardicilligi  Gurcustan,turkiye,fransa,mahiyyet ise:gursuatan is gorusu ,dovletlerarasi munasibet,Turkiye-g20 samiitinde istirak,fransa ise yuneskonun konfarnsinda istirak

51.2014cu il senaye ili.

Olkemizde demek olarki esas senaye sahesi neft-qaz senayesidir.oldugca da ugurludur. diger senaye sahelerinin de inkişafini suretlendirmek, Azerbaycanin guclu senaye merkezime cevrilmesi ucun movcud potensialindan daha semereli istifade etmek meqsedile 2014cu il senaye ili elan olunmuşdur.Senaye ili ile bagli heyata kecirilen tedbirler..Qusarda Sahdag qiş-yay turizm kompleksi, Rixos Quba Azerbaycan oteli acilib.Suraxanida Guneş Elektrik Stansiyasi acilib.qtisadiyyat ve Senaye Nazirliyinde xususi bolme- Senaye şobesi yaradilib. Azerbaycan Polad Istehsali QSC yaradilib, Sumqayit Kimya senaye parkinin erazisi genişlendirilib, olkenin diger regionlarinda da xususen iri şeherlerde- Gence, Sirvan ve Mingecevirde de senaye parklarinin yaradilmasi ile bagli işler gorulur. senaye mehelleerinin yaradilmasi nezerde tutulub.noyabr ayinda da senaye ile bagli beynelxalq forum kecirileceyi gozlenilir

52.Sahdeniz 2.

2013 cu il dekabrin 17 de Bakida Sahdeniz-2 layihesi uzre yekun investisiya qerari qebul edildi ve muvafiq senedler imzalandi. Dovlet başcimiz cenab Ilham Eliyev bu hadiseni 1994cu il 20 sentyabr hadisesi ile muqayise ederek bildirmişdirki eyer 1994-cu ilde esrin muqavilesi imzalanmişdirsa biz bugun 21ci esrin muqavilesini imzalayiriq. bununla da Azerbaycan qazinin 2018 den Turkiyeye, 2019 dan Avropa bazarina catdirilacagi gozlenilir. layiheye gore 16 milyard kub metr qazin ixraci nezerde tutulur.

53.Tap layihesi.

Məlum olduğu kimi,  “Şahdəniz” Konsorsiumu Azərbaycan qazını Avropaya nəql edəcək layihə kimi Trans-Adriatik Qaz Kəmərini (Trans-Adriatik Pipeline (TAP)) seçib. Qeyd edək ki, TAP layihəsi Cənubi Qafqaz Qaz Kəmərinin (Bakı-Tbilisi-Ərzurum) və Trans-Anadolu Qaz Kəmərinin (TANAP) davamı olub, “Şahdəniz-2” yatağındakı qazın Yunanıstan və Albaniya vasitəsilə, Adriatik dənizi ilə İtaliyanın cənubuna, oradan da Qərbi Avropaya nəqlini nəzərdə tutur. Bu kəmərlə ilkin mərhələdə ildə 10 milyard, daha sonra isə 20 milyard kubmetrə yaxın qazın nəql edilməsi gözlənilir. Azərbaycan qazının bu kəmər vasitəsilə 2019-cu ildə Avropaya çatdırılması planlaşdırılır. Məlumatlara görə, Xəzər qazını Avropaya Adriatik dənizinin dibi ilə çatdırmaq ideyasını ilk dəfə 2003-cü ildə İsveçin “Axpo” şirkəti irəli sürüb. Beləliklə, 10 il ərzində aparılan araşdırmalar və danışıqlar nəticəsində ideya reallığa çevrilmək üzrədir. Layihe barede saziş 30 iyun 2013 cü ildə  imzalanib. Hazirda TAP-ın 3 sehmdari var- Almaniya, Isvec, Norvec.

54.Nabukki- vest qaz kemeri

Nabukko-vest qaz kemeri Xezer bolgesi ve Orta Serq tebii qaz ehtiyyatlarininAvropa bazarlarina catdirmagi nezerde tutan qaz kemeri layihesidir . kemerin Turkiye-Bolqaristan serheddinden Avstriyaya kimi cekilmesi nezerde tutulub. kemerin cekilmesinde meqsed Avropanin Rusiyadan qaz asililigini azaltmaqdir. layihenin esas xammal tedarukcusunun Azerbaycan, Turkiye ve Misirin de hemcinin layihenin techizatcisi olmasi ehtimal edilir. xettin minimum 10 maksimum 23 milyard barrel illik daşima hecmine malik olmasi ve 2018den istismara verilmesi nezerde tutulur.

55.Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti.

1918ci il mayin 28de Memmedemin Resulzadenin başciligi ile Azerbaycanin dovlet musteqilliyi elan olundu.
1ci hokumet – 1918ci il mayin 28de Feteli xan Xoyskinin basciligi ile terkibi tesdiq olundu.
2ci hokumet- 1918ci il iyunun 17de. F.Xoyskinin başciligi ile
3cu hokumet- 1918ci il 26 dekabr.F.Xoyskinin başciligi ile
4cu hokumet- 1919cu il martinda Nesib bey Yusifbeylinin başciligi ile.
5ci hokumet- 1920ci il martin 30da istefa etdi. 5ci hokumete de Nesib bey Yusifbeyli başciliq edirdi.

56.AXC dovrunde parlament.

1918ci il noyabrin 20de “Azerbaycan Parlamentinin yaradilmasi” haqqinda qanun qebul edildi.qanyna esasen parlament 120 neferden ibaret olmali, 80 yer azerbaycanlilara, 21 yer ermenilere, 10 yer ruslara, yehudi,alman,gurcu,polyak xalqlarinin her birine 1 yer, hemkarlar ittifaqlari teşkilatlarina ise 5 yer verilmeli idi. qanunla her iki cinsin beraber secki huququ tesbit edilirdi.bununla da Azerbaycan Serqde qadinlara secki huququ veren ilk olke oldu.1918ci il dekabrin 7de parlament fealiyyete başladi.Elimerdan bey Topcubaşov sedr, Hesen bey Agayev ise sedrin muavini secildi. fealiyyetinin ilk dovrunde parlament 97 deputatdan ibaret idi.parlamentin qerarina esasen onun resmi dili Azerbaycan dili elan olundu.diger milletlerin rus dilimde cixişi meqbul hesab edildi.

56.AXC-nin xarici siyaseti.

AXC-nin xarici siyasetinde ilk ugurlu addim 1918ci il iyunun 4de Batumda Osmanli dovletile “Sulh ve dostluq” muqavilesinin imzalanmasi oldu.muqavile ile Azerbaycanin musteqilliyini taniyan ilk dovlet Osmanli oldu.muqavileye esasen ehtiyac olarsa Osmanli Dovleti Azerbaycana herbi yardim gostermesini oz uzerine goturdu.

1919cu il iyunundq Gurcustanla Azerbaycan arasinda herbi-mudafie muqavilesi baglandi (Denikin tehlukesine qarşi). Gurcustanda Azerbaycan sefirliyi acildi.

1920ci il martin 21de Iranla “Dostluq haqqinda” muqavile imzalandi. Tehranda Azerbaycan sefirliyi, Tebrizde baş konsulluq yaradildi.

1920ci ilin yanvarinda B.Britaniyanin Xarici işler numayendesinin teklifi ile AXC de-fakto seviyyede tanindi.

1918ci il noyabrin 1de herbi nazirlik yaradildi.Xoyski herbi nazir, Semed bey Mehmandarov onun muavini teyin edildi.
1918ci il dekabrin 25de S.Mehmandarov herbi nazir,Eliaga Sixlinski onun muavini, Suleyman bey Sulkevic baş qerergah reisi teyin olundu.
Xoyski-Nazirler Surasinin sedri, xarici işler naziri olmuşdur.

portfelsiz nazir– her hansi nazirliye rehberlik etmeyen yalniz baş nazirin tapşiriqlarini yerine yetiren ve hokumetin iclaslarinda helledici sese malik hokumet uzvudur. Xelil bey Xasmemmediv,Musa bey Refiyev, Elimerdan bey Topcubaşov portfelsiz nazir olublar.

1920ci aprelin 28dş AXC legv olundu ve Azerbaycan SSR yaradildi.

57.Gumru muqavilesi.

1920ci ilin dekabrinda Turkiye ile Ermenistan arasinda Gumru sulhu imzalamdi. sulh muqavilesi hem de Aleksandropol sulhu kimi de taninir.sulhe gore Irevan ve Goyce golu istisna olmaqla butun Ermenistan erazisi texminen 10 min kvadrat km hududlarinda mueyyenleşdirildi.

58.Bişkek protokolu.

Qarabag muharibesi zamani cebhe bolgesinde ateşkesi nezerde tutan seneddir. 1994cu il mayin 8de imzalanmiş,mayin 12de quvveye minmişdir. Azerbaycan terefi senedin metnine 2 elave ile imza atmişdir. protokolun 5ci abzasinda “tutulmuş eraziler” ifadesi “işgal olunmuş” eraziler ifadesile evezlenmişdir.ateşkesden sonra cebhe xettinde yerleşdirilecek muşahidecilerin “beynelxalq muşahideciler missiyasi”olmasi xususi qeyd olunmuşdur. protokola esasen en.yaxin gunlerde işgal oluunmuş erazilerin boşaldilmasi,kockunlerin geri qaytarilmasinj nezerde tutan sulh sazişi imzalanmali idi.lakin buna hele de emel olunmur.

59.Tasis/ Traseka.

Avropa birliyinin MDB olkelerinde iqtisadi islahatlarin suretlenmesine yardim meqsedile 1991ci ilde TASIS proqramini tertib edib. TASIS proqrami cercivesinde TRASEKA layihesi ise 1993cu ilin mayinda tertib olunmuşdur.layihr dovletler arasinda iqtisadi,ticaret elaqelerini genişlendirmeyi ve proqramin marşutunun Avropa-Qafqaz-Asiya istiqametinde birleşdirmeyi nezerde tutur.layihenin heyata kecirilmesi sahesinde 1996ci ilin mayinda Serexsde Iran ve Merkezi Asiyanin demiryolu magistrallarinin birleşdirilmesi muhum addim oldu.1998ci il sentyabrin 7-8de Bakida umumilli lider Heyder Eliyevin teşebbusu ile tarixi Boyuk Ipek yolunun berpasi uzre TRASEKA proqrami cercivesinde beynelxalq konfrans kecirilmişdir.Tarixi ipek yolunun berpasi uzre aparilan işler Azerbaycanin dunya olkeleri ile inteqrasiyasinin daha da guclenmesine xidmet edir.

60.Mayndorf beyannamesi.

2008ci il noyabrin 2de Azerbaycan,Rusiya ve Ermenistan prezidentlerinin goruşlerinin neticelerine esasen qebul edilen Mayndorf beyannamesine  gore Dagliq Qarabag munaqişesi hellini merheleli şekilde tapmalidir ve başga olkenin erazisinin işgali yolverilmez oldugundan Azerbaycanin torpaqlari azad edilmelidir.Beyannamede xususen qeyd edilibki munaqişenin nizamlanmasi beynelxalq huququn prinsipleri,elece de bu cercivede qebul edilmiş qerar ve senedler esasinda regionda iqtisadi inkişaf ve herterefli emekdaşliq ucun elverişli şerait  yaradacaq.

61.Normativ huquqi akt.

NHA- Dovlet orqani terefinden ve ya referendum yolu ile qebul edilmiş,hami ucun mecburi davraniş qaydalarini eks etdiren, defelerle tetbiq olunmaq ucun nezerde tutulmuş resmi seneddir.
1.Konstitusiya
2.referendumla qebul olunmuş aktlar
3.qanunlar
4.AR-nin Prezidentinin fermanlari
5.NK-nin qerarlari
6.muvafiq icra hakimiyyeti orqani terefinden qebul edilmiş normativ huquqi aktlar

Qeyri-normativ aktlar- konkret teşkilati,nezaret ve ya serencamverici tedbirlerin heyata kecirilmesi meqsedile qebul edilen, birdefelik tetbiq hallari ucun nezerde tutulan huquqi aktlar:
1.AR Milli Meclisin qerarlari
2.AR Prezidentinin serencamlari
3.AR Nazirler Kabinetinin serencamlari
4.Vetendaşliq veziyyeti aktlarinin dovlet qeydiyyatini heyata keciren orqanlarin aktlari.

Normativ xarakterli akt– dovlet ve ya yerli ozunuidare orqani terefinden qebul edilmiş,mehddud subyektler dairesi ucun mecburi davraniş qaydalarini eks etdiren ve defelerle tetbiq olunmaq ucun nezerde tutulmuş sened:
1.AR Merkezi Secki Komissiyasinin qerarlari, telimatlari ve izahlari
2.AR Merkezi Bankinin qerarlari
3.Mehkeme -Huquq Surasinin qerarlari
4.Milli televiziya ve Radio Surasinin qerarlari
5.Yerli ozunuidare orqanlarinin qerarlari
7.Yerli icra hakimiyyeti orqanlarinin qerarlari.

62.Referendum. 

Latin sozu olub melumat verirem,meruze edirem demekdir ve ilk defe 1739-cu ilde isvecrede kecirilmisdir. Azerbaycanda referendum ilk defe 1991-ci il martin 17-de ssri-nin saxlanmasi ile elaqedar kecirilib. 1991-ci ilde dekabrin 29-da AR-sinin dovlet musteqilliyi ile elaqedar; 1993-cu ilde avqustun 29-da prezident Elcibeye etimad gosterilmesi ile bagli; 1995-ci il noyabrin 12-de AR-sinin Konstitutsiyanin qebulu ile bagli; 2002-ci avqustun 24-de ve 2009-cu ilin martin 18-de AR-nin Konstitutsiyasinda deyisikliklerle bagli.

63. Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti .

Azərbaycan SSR-in dağlıq Qarabağ bölgəsində 1923-1991-ci illərdə mövcud olmuş inzibati ərazi vahididir. 1923-cü il iyulun 7-də Azərbaycan SSR Sovetləri Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin dekreti ilə Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının tərkibində Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti yaradılır. 1981-ci il iyunun 16-da isə Azərbaycan SSR Ali Soveti “Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti haqqında” qanun qəbul edib və muxtariyyətin səlahiyyətlərində yeniliklər edilib. Dağlıq Qarabağdakı muxtariyyətin sonuncu rəsmi statusu da bu qanunla müəyyənləşib.1991-ci il noyabrın 26-da Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin qərarı ilə Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti inzibati ərazi vahidi ləğv olunub. Həmin gün müstəqil Azərbaycanın parlamentinin qərarı ilə həm 1923-cü il iyulun 7-də Azərbaycan Sovetləri Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin qəbul etdiyi dekret, həm də 1981-ci il iyunun 16-da Azərbaycan SSR Ali Sovetinin qəbul etdiyi “Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti haqqında” qanun qüvvədən salınıb. Ermənistan və Azərbaycan SSR arasında 1987-ci ildə Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin başlanmasının ardından, bu münaqişə 1991-ci ilin sonuna tam miqyaslı müharibəyə çevrilmişdir. 26 noyabr 1991-ci ildə Azərbaycan Parlamenti DQMV-nin muxtariyyət statusu ləğv edir və onun ərazisini qonşu Xocavənd, Tərtər, Goranboy, Şuşa və Kəlbəcər inzibati rayonları arasında bölüşdürür.Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətində Əsgəran rayonu, Hadrut rayonu, Mardakert rayonu, Martuni rayonu, Şuşa rayonu və vilayət tabeli Stepanakert şəhəri daxil idi.

64.Milli Qehremanlarimiz.

211 Milli Qehremanimiz var. sonuncu Milli Qehremanlarimiz- Elton Xaləddin oğlu İsgəndərov (ölümündən sonra) — 25.06.2009; İbrahimov Mübariz Ağakərim oğlu (ölümündən sonra) — 2010 . Milli Qadin Qehremanlarimiz- Salatın Əsgərova(1992) ve Gültəkin Əsgərovadir. Elman Hüseynov ( ö.s.1995),Rövşən  Abdullayev ( ö.s.1995), Əfqan Hüseynov (ö.s. 1995),Eldar Məmədov (ö.s. 1994), Rövşən Əbkərov(1994), Rasim İbrahimov (ö.s. 1994), Məzahir Rüstəmov (ö.s. 1993), Aqil Məməddov (ö.s. 1993), Asif Məhərrəmov (ö.s. 1992), Rövşən Əliyev (ö.s. 1992), Ələkbər Əliyev(ö.s. 1992).

65.AR KONSTITUSIYASI.

Müstəqil Azərbaycan dövlətinin Konstitusiyası 1995-ci il 12 noyabr tarixli referendumda qəbul olunub və 1995 il noyabrın 27-dən qüvvəyə minib.

Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası preambula, 5 bölmə ( Ümumi müddəalar; Əsas hüquqlar, azadlıqlar və vəzifələr; Dövlət hakimiyyəti; Yerli özünüidarəetmə; Hüquq və qanun), 12 fəsil (Xalq hakimiyyəti; Dövlətin əsasları; Əsas insan və vətəndaş hüquqları və azadlıqları; Vətəndaşların əsas vəzifələri; Qanunvericilik hakimiyyəti; İcra hakimiyyəti; Məhkəmə hakimiyyəti; Naxçıvan Muxtar Respublikası; Bələdiyyələr; Qanunvericilik sistemi; Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasında dəyişikliklər; Azərbaycan Respublıkasının Konstitusiyasına əlavələr), 158 maddə  və keçid müddəalarından  ibarətdir. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası Azərbaycan dövlətinin Əsas  Qanunudur. Konstitusiya ilə Azərbaycanın dövlət quruculuğunun hüquqi  əsasları müəyyən edilib. Azərbaycan demokratik, hüquqi, dünyəvi bir dövlət kimi ilk dəfə olaraq insan hüquqlarının prioritetini və hakimiyyətlər bölgüsünü özünün gələcək inkişaf yolu kimi seçib.

Hakimiyyətlərin bölgüsü prinsipinə uyğun olaraq Konstitusiya qanunvericilik hakimiyyətinin respublikanın Milli Məclisinə, icra hakimiyyətinin Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə mənsubluğunu, məhkəmə hakimiyyətinin isə  məhkəmələr tərəfindən həyata keçirilməsini təsbit edir. Qanunvericilik hakimiyyətini təmsil edən Milli Məclis bir palatalı parlamentdir. Bütün xalqın təmsilçisi qismində çıxış edən Milli Məclis qanunvericilik orqanı olduğundan onun  əsas funksiyası qanun yaradıcılığıdır. Milli Məclisdən başqa, heç bir orqan və ya şəxs qanunlar qəbul etmək səlahiyyətinə malik deyildir. Azərbaycanda parlamentin digər bir funksiyası da icra hakimiyyətinin fəaliyyəti üzərində nəzarətin həyata keçirilməsidir. Bu funksiya Nazirlər Kabinetinin parlament qarşısında məsuliyyətinin və Milli Məclisin ona etimadsızlıq göstərmək hüququnun olmasında, respublika Prezidentinin vəzifədən kənarlaşdırılmasının mümkünlüyündə, dövlət büdcəsinin icrası üzərində  nəzarətdə  və belə  nəzarəti həyata keçirən orqanların yaradılmasında, beynəlxalq müqavilələri ratifikasiya etmək hüququnda ifadə olunur. Milli Məclis hər il iki – növbəti yaz və payız sessiyalarına yığışır. Onun iclasları 83 deputat iştirak etdikdə səlahiyyətli hesab olunur. Növbədənkənar sessiyalar Milli Məclisin sədri, Prezident və ya Milli Məclisin 42 deputatının tələbi əsasında çağırılır. Milli Məclisin deputatlarının toxunulmazlıq hüququ vardır və bu hüquqa o, yalnız cinayət başında yaxalandıqda Baş Prokurorun təqdimatına əsasən Milli Məclisin qərarı ilə xitam verilə bilər.

Azərbaycanda Prezident təsisatı  ikili hüquqi təbiətə malikdir, yəni icra hakimiyyətini təmsil etməklə yanaşı, o həm də dövlətin başçısı funksiyasını yerinə yetirir. Prezident bütün seçki korpusu tərəfindən birbaşa seçildiyindən, o, Azərbaycan  xalqını bütövlükdə təmsil edir və xalqın vahidliyinin rəmzidir. Eyni zamanda, Prezident dövlətin müstəqilliyinin və ərazi bütövlüyünün təminatçısı qismində çıxış edir. Bu öhdəliklər onun Ali Baş Komandan qismində funksiyasını şərtləndirir.

Naxçıvan Muxtar Respublikasının coğrafi xüsusiyyətləri, Azərbaycanın  əsas hissəsi ilə Naxçıvanın ümumi sərhədinin olmaması bu bölgə üçün muxtar idarəetmə sisteminin təsis olunmasını tələb etmişdir. Ona görə də Azərbaycan Konstitusiyası Naxçıvan MR-ə Azərbaycanın tərkibində muxtar dövlət statusu vermişdir.

Konstitusiyaya ilk əlavə və dəyişikliklər  24 avqust 2002-ci ildə, son əlavə və dəyişikliklər isə 18 mart 2009-cu ildə referendum yolu ilə edilib. Naxçıvan Muxtar Respublikası Konstitusiyasına əlavə və dəyişikliklər isə 2009-cu il iyulun 30-da üçüncü çağırış Naxçıvan MR Ali Məclisinin yeddinci sessiyası zamanı  qəbul olunub, Konstitusiyanın 10 maddəsinə 20 əlavə və dəyişiklik edilib.

2002-ci il avqustun 24-də referendumla Konstitusiyaya edilmiş dəyişikliyə görə majoritar və proporsional seçki sisteminin birlikdə tətbiqi ləğv edilmiş və ümumi majoritar seçki sistemi müəyyən olunub. Bundan əlavə, dəyişikliklərdə fövqəladə hallarda Prezident səlahiyyətlərinin Baş nazirə keçməsini, həmçinin Prezident seçkilərinin nəticələrinin sadə səs çoxluğu (50+1 faiz) prinsipi ilə hesablanmasını, hökumətin Milli Məclis qarşısında illik hesabatla çıxış etməsini, siyasi partiyaların ləğvi səlahiyyətlərinin Konstitusiya Məhkəməsindən alınaraq ümumi yurisdiksiyalı məhkəmələrə verilməsini, alternativ hərbi xidmət növünün formalaşdırılmasını, Respublika Prokurorluğuna və Ali Məhkəməsinə qanunvericilik təşəbbüsü ilə çıxış etmək səlahiyyətinin verilməsini, vətəndaşlara Konstitusiya Məhkəməsinə birbaşa müraciət etmək imkanının yaradılmasını nəzərdə tutulurdu. 2009-cu ilin martın 18-də keçirilən referendumla Azərbaycan Respublikası Konstitusiyanın 29 maddəsinə  ümumilikdə 41 əlavə və dəyişiklik edilib.

66.Rüşvət.

Rüşvət vəzifəli şəxsin sırf “xidməti vəzifələrinin icrası” ilə əlaqədar aldğı və yaxud da istədiyi, yaxud ona verilən və ya təklif olunan maddi və ya sair nemət, imtiyaz və ya güzəştdir.. yəni vəzifəli şəxs yalnız dırnaqarası öz xidməti vəzifələrini yerinə yetirir. korrupsiya isə daha geniş anlayışdır.. bu zaman vəzifəli şəxs həm öz statusundan, həm təmsil etdiyi orqanın statusundan,həm vəzifə səlahiyyətlərindən, həm də həmin status və səlahiyyətlərdən irəli gələn hər hansı imkandan istifadə edir.

67.Konstitusiya nedir ve ne demekdir?

Latin sozu olub qurmag tesis etmek demekdir.

68.O hansi olkedir ki yazili Konstitusiaya malik deyil?

Boyuk Britaniya.

69.Konstitusiyada hansi əsas məsələlər öz əksini tapır?

– cəmiyyət və dövlət quruculuğunun əsas prinsipləri təsbit olunur.

– Dövlət hakimiyyətinin məxsusluğu və onu həyata keçirilməsi mexanizmi müəyyən olunur.

– Insan və vətəndaşın dövlət tərəfindən etiraf və mühafizə olunan hüquqları, azadlıqları və vəzifələri təsbit olunur.

70.AR Konstitusiyasina nevaxt elave ve deyisiklikler edilmisdir?

2002-ci ilin 24 avqustunda və 19 mart 2009-cu il tarixdə keçirilən referendum nəticəsində ona bəzi əlavə və dəyişikliklər edilmişdir.

71. AR Konstitusiyanın hüquqi xassələrinə neler daxildir?

– alilik

– ən yüksək hüquqi qüvvəyə malik olması

– hüquqi sistemin əsasını təşkil etməsi

– xüsusi hüquqi mühafizəsi

– qəbul edilməsi, əlavə və dəyişikliklər edilməsinin xüsusi qaydası.

72.Konstitusiyanin esas subyetktleri kimdir?

dovlet ve xalq

73.Konstitusiyanın 7-ci mad-nin 3-cü hissəsinə əsasən.

1) qanunvericilik hakimiyyətini Milli Məclis

2) icra hakimiyyəti AR prezidentin

3) məhkəmə hakimiyyətini AR məhkəmələri həyata keçirir.

Bu cür bölgü onunla əsaslandırılır ki, dövlət 3 əsas funksiyanı yerinə yetirməlidir.Bu funksiyalar hansilardir?

1) qanunların qəbul edilməsi.

2) Qanunların icra edilməsi.

3) ədalət mühakiməsinin həyata keçirilməsi.

74.10 iyun 1997-ci il tarixli qanuna əsasən AR məhkəmə sisteminə hansi mehkemeler daxildir?

1) rayon( şəhər ) məhkəmələri.

2) Ağır cinayətlərə dair işlər üzrə AR məhkəməsi

3) Hərbi məhkəmələr

4) Ağır cinayətlərə dair işlər üzrə AR Hərbi Məhkəməsi

5) Yerli iqtisad məhkəmələri

6) Beynəlxalq müqavilələrdən irəli gələn mübahisələrə dair AR İqtisad Məhkəməsi

7) NMR-nın Ali Məhkəməsi

8) AR Apellyasiya Məhkəməsi

9) AR Ali Məhkəməsi.

75.Konstitusiyada səlahiyyəti, fəaliyyət istiqamətləri daha ətraflı şəkildə təsbit olunmuş yeganə məhkəmə hakimiyyəti orqan hansidir? Mehz hemin orqan vasitesile Konstitusiyaya nəzarət tənzimlənir.

konstitusiya mehkemesi

76.Vetendasliq dedikde ne basa dusursuz?

Vətəndaşlıq dövlət ilə insan arasında davamlı hüquqi əlaqədir.

77.Azərbaycan Respublikası Konstitusiyası müəyyən edir ki, hər bir kəsin doğulduğu andan toxunulmaz, pozulmaz və ayrılmaz hüquqları və azadlıqları vardır (24-cü maddə).Sualim beledir.Toxunulmaz,pozulmaz ve ayrilmaz dedikde ne basa dusursuz?

«Toxunulmaz» dedikdə demokratik, humanizm və ədalət prinsiplərinə arxalanan, Konstitusiya ilə vətəndaslara bəxs edilən hüquq və azadlıqları özündə əks etdirən insanlıq və xalqın əldə etdikləri dəyərlər əsasında insanın mənəviyyatını və sərəfini qoruyan amillər basa düsülür.

 «Ayrılmaz» anlayısına gəlincə Konstitusiya hər bir vətəndasa ayrı-ayrılıqda qazandığı hüquq və azadlıqlardan onun təcrid edilməsinin qeyri mümkünlüyü kimi basa düsülməlidir. Yəni hər bir vətəndasın özünə məxsus ona verilən hüququn qanuni əsaslar olmadan əlindən alınmasına heç cür yol verilmir.

Hüquq və azadlığın «pozulmaz»lığı dedikdə qanunlar və Konstitusiya ilə müəyyən edilmis normalarla nizama salınan hüquq münasibətlərinin qanuni əsaslar olmadan hər hansı səxs və yaxud təskilat tərəfindən pozulmasına yol verilə bilməməsi anlasılmalıdır.

78.Konstitusiyanin muddealarina esasen qanunvericilik,icra ve mehkeme hakimiyyeti orqanlari qarsiliqli fealiyyet gosterirler ve oz selahiyyetleri cercivesinde musteqildir.Hakmiyyetin her 3 qolu ucun esas teleb nedir???

­­Cavab: hakimiyyetin her uc qolu ucun esas teleb qanunlara donmeden emel edilmesidir.

79.Konstiusiyada gosterilir ki,AR basqa dovletlerle munasibetlerini hamimiliqla qebul edilmis beynelxalq huquq normalarinda nezerde tutulan prinsipler esasinda qurur.SUAL:Respublika beynelxalq munasibetlerin duzgun qurulmasi ucun hanisi orqani ve onun strukturlarini yaradib?(asan sualdir)

Cavab Xarici ilser Nazirliyini ve onun muvafiq strukturlaini yaradir.

80.Dovlet ve Respublika deyende ne basa dusursuz?

Respublika hakimiyyet orqanlarinin xalq terefinden secildiyi idareetme formasidir. Dovlet mueyyen erazide yaşayan ali hakimiyyet orqanlarinda temsil olunan insanlarin birliyidir.

81.BMT Nizamnamesinde ve 1970 ci il tarixli “Beynelxalq huququn prinsipleri haqqinda” beyannamde xalqlarin huquq beraberliyi ve oz muqqedderatini helle etmek prinsipi oz eksini tapmsidir.Sualim beledir: Bu prinsip Dagliq Qarabaga da aid edilirmi? edilise niye edilmirse niye? izah edin:

Cavab beledir:qetiyyen Daglig Qarabaga tetbiq oluna bilmez.Evvela ona gore ki, Dagliq Qrabagda yasayan ermenilere xalq statusu verile bilmez. Onlar etnik cehetden ermeni etnik menseyine mensub Azerbaycan erazisinde mueyyen bir icmaya aid Azərbaycan əhalisinin bir hissəsidir.Ermeniler bir xalq kimi, beynəlxalq huququn qeyd olunan prinsipine uygun olaraq, oz muqedderatini teyin ederek musteqil dovletleri olan Ermenistani yaradiblar.Dagliq Qarabagda yasayan ermeniler ise oz muqedderatni serbest teyin ederek musteqil dovlet yaratmag hququqna malik deyiller.

82.Prezidentliye namizedliye yasi 35 den asagi olmayan ve 10 ilden artig Azerbaycan erazisinde yasayan sexs secile biler.niye mehz yas 35, 10 ilden artig yasamag izah edin?

CAVAB: ona gore 35 yasdir ki prezidentliye secilecek sexsin mueyen qeder heyat tecrubesi olmalidir.Azerbaycan erzisinde 10 il yasamlidir telebi ise ona goredir ki,prezidentliye namized verilmis sexs xalqın adetlerinii, enenelerinii bilmeli, ictimai-siyasi heyatdan bas acmalıdır.

83.Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti umumi,beraber ve birbasa secki huququ esasinda serbest,gizli ve sexsi sesverme yolu ile secilir.umumi,beraber,birbasa,serbest,gizli ve sexsi deyende ne basa dusursuz?

CAVAB: Umumi secki – secki sistemidir və secki huququ prinsipdir. Bu prinsiple olkenin butun secmek huququ verilen vetendaslarına fəal seçki huququ verilmisdir.

Beraber secki huquq – secicilere verilen huquqdur. Seciciler arasında hec bir ayrı-seckilik qoyulmur.Birbasa secki hüququ ile seciciler prezidentliye namizedleri birbasa secirler. Bu secki sistemi de en demokratik usuldur. Birbasa seckinin neticeleri secicilerin verdiyi seslerin sayindən asılı olaraq qəbul edilmis secki sistemine uygun mueyyen edilir.

Serbest secmek o demekdir ki, yeni seçici istediyi namizede ses vermekdə azaddır.

Sexsi ve gizli ses verme ise o demekdir ki, secici sexsin namizede ozu səs vermelidir. Secicinin evezine kiminse ses vermesine yol verilmir.

84.Hədiyyə nedir?Ve neler hediyye hesab edilir?

Hediyye bir şexsin digerine verdiyi nemetdir.Bele nemetler evezsiz olaraq verildikde, ya da heqiqi deyerinden aşagi qiymete satildiqda hediyye hesab edilir.

85.Rezident və qeyri-rezident.

13.2.5. Rezident:

13.2.5.1. aşağıda göstərilən tələblərin birinə cavab verən istənilən fiziki şəxs:

təqvim ilində üst-üstə 182 gündən artıq vaxtda həqiqətən Azərbaycan Respublikasının ərazisində olan;

təqvim ili içərisində, yaxud bir təqvim ili ərzində xarici ölkədə Azərbaycan Respublikasının dövlət xidmətində olan;.

bu Məcəllənin 13.2.5.1-ci maddəsinin ikinci və üçüncü abzaslarında Azərbaycan Respublikasının ərazisində və xarici ölkədə (hər hansı birində) fiziki şəxsin olma müddəti 182 gündən artıq olmadıqda, həmin fiziki şəxs aşağıdakı ardıcıllıqla göstərilən meyarlarla Azərbaycan Respublikasının rezidenti sayılır:

daimi yaşayış yeri;

həyati mənafelərinin mərkəzi;

adətən yaşadığı yer;

Azərbaycan Respublikasının vətəndaşlığı.

13.2.5.2. Fiziki şəxs vergi ilində Azərbaycan Respublikasının ərazisində qaldığı son gündən etibarən bu vergi ilinin sonunadək olan dövr ərzində Azərbaycan Respublikasının qeyri-rezidenti sayılır, bu şərtlə ki, həmin şəxs bilavasitə növbəti vergi ilində Azərbaycan Respublikasının qeyri-rezidenti olsun;

13.2.5.3. Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə müvafiq olaraq təsis edilən və sahibkarlıq fəaliyyətini həyata keçirən və ya Azərbaycan Respublikasında idarəetmə yeri olan istənilən hüquqi şəxs. Bu maddədə hüquqi şəxsin idarəetmə yeri dedikdə, əsas nəzarət orqanlarının yerləşdiyi yerdən asılı olmayaraq, idarəetmənin həyata keçirilməsi üçün zəruri olan kommersiya qərarlarının qəbul olunduğu və gündəlik praktiki idarəetmənin həyata keçirildiyi əsas fəaliyyət yeri nəzərdə tutulur.

13.2.6. Qeyri-rezident:

13.2.6.1. Azərbaycan Respublikasının ərazisində diplomatik və ya konsulluq statusu olan şəxs və onun ailə üzvləri;

13.2.6.2. Azərbaycan Respublikasının ərazisində müəyyən edilmiş qaydada dövlət qeydiyyatından keçmiş beynəlxalq təşkilatın əməkdaşı və ya Azərbaycan Respublikasında xarici ölkənin dövlət xidmətini həyata keçirən şəxs və onların ailə üzvləri;

13.2.6.3. məqsədi yalnız Azərbaycan Respublikasının ərazisindən bir xarici dövlətdən digər xarici dövlətə keçmək olan şəxs;

13.2.6.4. Bu Məcəllənin 13.2.6.1-ci və 13.2.6.2-ci maddələri Azərbaycan Respublikasının ərazisində sahibkarlıq fəaliyyəti göstərən şəxslərə aid edilmir;

13.2.6.5. Azərbaycan Respublikasının ərazisində yerləşən diplomatik imtiyazları və immunitetləri olan diplomatik nümayəndəliklər, konsulluq idarələri və xarici ölkələrin digər rəsmi nümayəndəlikləri, beynəlxalq təşkilatlar və onların nümayəndəlikləri, habelə sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olmayan xarici təşkilatların və firmaların nümayəndəlikləri;

13.2.6.6. rezident anlayışı ilə əhatə edilməyən digər şəxslər.

 

86.Prezdentin 2015 ci ildə verdiyi sərəncam və fərmanlar.

1.Polat Bülbüloğlunun “Şərəf” ordeni ilə təltif edilməsi haqqında;2.Dövlət ümümtəhsil müəssisələrində çalışan bilik və bacarıqların dioqnostik qiymətləndirilməsi aparılan müəllimlərin həftəlik dərs yükünün norması 1.5 dəfə, aylıq vəzifə maaşının 2 dəfə artırılması haqqında;3.AR SHXDX-nin hərbi quluqçularına “general-mayor”ali hərbi rütbəsinin verilməsi haqqında;

87.Cümhurriyyət dövründə başqa bayraq olubmu olbsa hansı rəngdə olub?

AXC-in ilk bayragi qirmizi ağ olub 1918 21 iyun dan 9 noyabr tarixinedek.9 noyabrdan bu gunedek indiki formada olub.Yəni ilk bayraq indiki türk bayrağı formasında olub,ama 8 ulduzlu olub.

88.Türkçülük, müasirlik, demokratiklik şurıyla ilk dəfə kim çıxış edib?

Əli Bəy Hüseyinzadə.

89.Əli bəy Hüseynzadə hansı jurnalın rəhbəri olub?

Füyuzat. 1 noyabr 1906 cı il. İctimai jurnal.

90.Celil Memmedquluzade hansi jurnalin rehberi idi?

Molla nəsrəddin.

91.Molla nəsrədinçilərlə fuyuzatçilar arasinda ferq nedi?

Ayrı-ayrı ədəbi-ictimai problemlərə münasibətlərində,xüsusən də dil məsələlərində fərqlənir.1-ci lər realizimi, 2-ci lər isə neoromantizimi tərənnüm edirdilər.Molla Nəsrəddinçilərdə sənət xalq üçündür anlayışı əsas idi,sadə xalq dilində yazırdılar.Füyuzatçılar isə romantik idilər qəliz dildə,ərəb-fars ağırlığı dilində yazırdılar,sənət sənət üçündür məsələsini müdafiə edirdilər.

92.20 ci esrin bestekarlari?

Üzeyr Hacıbəyov; Fikrət Əmirov; Tofiq Quluyev; Ələkbər Tağıyev.

93.Azerbaycanda operanin banisi kim olub?

Üzeyr Hacıbəyov.

94Postsovet olkelerinin hansinda bizdeki Qarabag problem kimi problem var? hansi olkede hansi erazi?

Ukrayna-Krım; Gürüstan-Abxaziya; Moldova-Dnestryani.

95.Azerbaycanin sulhmeramli quvveleri hansi olkelerde olub?

İraq, Əfqanıstan, Kossovo.2008 ci ildə Kossovo müstəqil olub və sülhməramlılar vətənə qayıdıb.İraqdakılarda qayıdıb.

96.Azerbaycan Kosovonun musteqilliyini taniyirmi?niye?

Tanımır.Çünki AZ -da da eyni problem var, yəni Qarabağ münaqişəsinə görə.

97.Azərbaycanın daxil olduğu beynəlxalq teşkilatlar?

BMT-1992.03.02; İKT-1991 dekabr; ATƏT-1992.01.30; AŞ-2000.01.17; MDB-1993.

Üzv olduğu beynəlxalq iqtisadi təşkilatlar:

İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı(İƏT), AYİB, BVF, İslam Ölkələrinin İƏT (1992), Qara Dəniz İƏT(1993), Dünya Bankı(1992), ÜTT müşahidəçi statusunda(1993), GUAM(1997).

98..Cumhuriyyet dovrunde yaradilan general qubernatorluglar hansilardi? Ne zaman yaradilib? General qubernatorlari kim olub?

Qarabağ general-qubernatorluğu 1919 cu il 15 yanvarda Xosrov bəy Sultanovun başçılıqı ilə yaradılıb.Cavanşir,Şuşa, Cəbrayıl və Zəngəzur qəzalarını əhatə edir.

Naxçıvan general-qubernatorluğu 1919 cu il 28 fevralda Səməd bəy Cəmilinskinin başçılıqə ilə yaradılıb.

99.2008 ci ilde Rusiya ile Gurcustan hansi erazi uzerinde muharibe edirdi?

Cənubi Osetiya, Abxaziya.

100.Azerbaycan-Ermenistan munasibetlerinin tarixi kokleri.

Qarabağ müharibəsi — 1991-1994-cü illərdə Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ ərazisi üstündə Ermənistanla Azərbaycan arasında şiddətli hərbi ixtilaf. Müharibə 1988-ci ildən başlayaraq Ermənistan SSR-in Azərbaycan SSR-ə qarşı irəli sürdüyü ərazi iddialarına əsaslanan Qarabağ münaqişəsinin davamı olmuşdur. Hərbi əməliyyatlar 1994-cü ilin may ayında Azərbaycan və Ermənistan arasında imzalanmış atəşkəslə başa çatmışdır. İxtilafın nəticəsində 30.000 yaxın insane həlak olmuş, Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ ərazisi və ətrafında yerləşən 7 inzibati rayonu Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğalına məruzqalmışdır. Cənubi Qafqazın iki dövləti arasındakı münaqişə 1988-ci ildə, Ermənistanın Azərbaycana ərazi iddiaları şəklində başlayıb. Azərbaycan 20% ərazisi – keçmiş Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti və ona yaxın 7 inzibati rayon Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin işğalı altındadır. 1994-cü ilin mayında tərəflər arasında atəşkəs imzalanıb və Rusiya, Fransa və ABŞ kimi dövlətlərin həmsədrlik etdiyi ATƏT-in Minsk qrupunun vasitəçiliyi altında başlanılan sülh danışıqları hələdə uğursuz şəkildə davam edir. İşğal altında olan Azərbaycan ərazilərinin qeyd-şərtsiz boşaldılması haqda BMT Təhlükəsizlik Şurası tərəfindən qəbul edilmiş dörd qətnamə Ermənistan tərəfindən icra edilməmiş olaraq qalır. Müharibə illərində Azərbaycana böyük maddi və mənəvi zərər dəymiş, çoxu günahsız dinc sakin olan 30 min azərbaycanlı ermənilər tərəfindən qətl edilmiş, bir milyona yaxın insane qaçqın və məcburi köçkünə çevrilmişdir. İşğal edilmiş ərazilərdə 600 məktəb, 65 peşə məktəbi və 700 səhiyyə obyekti Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən dağıdılıb.

Azərbaycanlıların Ermənistandan kütləvi deportasiyası 1988-ci ilin yanvar ayından etibarən, SSRİ-nin ali rəhbərliyinin dəstəyinə arxalanan ermənilər Ermənistan SSR-də yaşayan azərbaycanlıların tarixi torpaqlarından kütləvi deportasiyasına başlayırlar. Ermənistandan qovulan azərbaycanlıların ilk dalğası 1988-ci yanvarın 25-də Azərbaycana yetişir. 1988-ci il fevralın 19-dan etibarən İrəvanda kütləvi mitinqlər başlanır.Bu proses 1989-cu ildə başa çatdırılır, həmin illər ərzində 220 000-dən çox azərbaycanlı deportasiyaya məruz qalır.

101.Hansi emeliyyat sistemlerini taniyirsan?

PC/DOS, OS/2, MS DOS, UNİX, Windows.

102.Office proqramlarina hansilar daxildir?

Word, Excell, Access, Power Point.

103.Korrupsiya nedir?

Korrupsiya – vəzifəli şəxslərin öz statusundan, təmsil etdiyi orqanın statusundan, vəzifə səlahiyyətlərindən və ya həmin status və səlahiyyətlərdən irəli gələn imkanlardan istifadə etməklə qanunsuz olaraq maddi və sair nemətlər, imtiyazlar və ya güzəştlər əldə etməsi, habelə fiziki və hüquqi şəxslər tərəfindən qeyd edilən maddi və sair nemətlərin, imtiyazların və ya güzəştlərin qanunsuz olaraq vəzifəli şəxslərə təklif və ya vəd olunması və yaxud verilməsi yolu ilə həmin vəzifəli şəxslərin ələ alınmasıdır.

104.Azərbaycan dili nə vaxtdan rəsmi elan olunub?

27 iyun 1918 ci ildə.

105.Dövlət qulluğunda ikili vətəndaşlığa icazə verilirmi?

Verilmir.

106.Davos İqtisadi Forumu.

Davos İqtisadi Forumunun tarixi: Davos İqtisadi Forumu (DİF) isveçrəli professor Klaus Şvebsin təşəbbüsü ilə 1971-ci ildə yaradılıb. Klaus Şvebs 1971-ci ildə İsveçrənin Davos şəhərində Avropanın aparıcı 450 şirkətinin rəhbərlərini toplayaraq, dünya iqtisadiyyatının perspektivlərini müzakirə etmək və ümumi strategiya hazırlamaq məqsədilə birinci simpoziumu keçirib. 70-ci illərin ortalarından forumun iclaslarına müxtəlif ölkələrin hakimiyyət nümayəndələri və iş dünyasının liderləri olan sahibkarlar dəvət edilməyə başlandı. 1987-ci ildən etibarən DİF Dünya İqtisadi Forumu adlandırılmağa başlanıb. Davos forumu üçün ənənəvi şəkildə illik keçirilən görüşlər xarakterikdir. DİF-in hər il keçirilməsində əsas məqsəd dövlət və hökumət başçılarını, beynəlxalq təşkilatları, elm adamlarını, nüfuzlu siyasətçiləri, iqtisadçıları, biznesmenlərin iştirakı ilə yeni beynəlxalq iqtisadi layihələrin həyata keçirilməsini müzakirə və təşkil etməkdir. 1979-cu ildən etibarən DİF-in mütəxəssisləri tərəfindən “dövlətlərin qlobal rəqabətə davamlılığı” adlı məruzə hazırlanılır. Bu məruzələrdə dünyanın 100-dən çox dövləti iki əsas göstərici əsasında – potensial inkişaf və rəqabətə davamlılıq indeksi üzrə qiymətləndirilir.

27-31 yanvar 1995-ci ildə Heydər Əliyev ilk dəfə olaraq Ümumdünya İqtisadi Forumunda iştirak etmək üçün İsveçrənin Davos şəhərində işgüzar səfərdə olub. Azərbaycan Respublikasının DİF-də ilk dəfə iştirakı münasibətilə forum çərçivəsində Azərbaycana həsr olunan görüş keçirilib və Heydər Əliyev ölkə haqqında, onun siyasi, iqtisadi və sosial- mədəni inkişaf göstəriciləri barədə tədbir iştirakçılarına geniş məlumat verib.

Sonuncu dəfə 2015 ci il 22 yanvar tarixində İlham Əliyev DİF çərçivəsində keçirilən “Dünya iqtisadi liderlərinin qeyri-formal toplantısı: Enerji geosiyasəti üzrə yeni qlobal kontekst” mövzusunda sessiyada işyirak edib. Yüksək səviyyəli rəsmi şəxslərin qatıldığı sessiyada dövlətimizin başçısı İlhan Əliyev çıxış edərək Azərbaycanın energetika sahəsində qazandığı nailiyyətlərdən,enerji sektorunda əldə olununan gəlirlərin iqtisadiyyatın şaxələndirilməsinə uğurla yönəldilməsindən,ölkəmizin qlobal enerji layihələrində fəal iştirakından,Avropanın enerji təhlekəsizliyinin təmin olunmasında Azərbayacanın önəmli rolundan, “Cənub”qaz dəhlizi layihəsinin əhəmiyyətindən danışıb.

107.Charlie Hebdo qəzeti.

Parisdə Fransanın satirik Charlie Hebdo qəzetinə hücum Məhəmməd Peyğəmbərin qəzəb doğuran karikatularını dərc edən Qərb mətbuat orqanlarını hədəf alan hücumlar silsiləsində sonuncusudur. Qarşıdurma on il bundan əvvəl DanimarkanınYullands-Posten qəzeti Məhəmməd Peyğəmbərin 12 karikaturasını dərc etdiyi vaxt başlamışdır. Bundan bir neçə ay sonra müsəlman ölkələrində karikaturaların dərc olunması haqda xəbərlər zorakılıqlara yol açmış və hadisələrdə 200-dən çox insan  həyatını itirmişdi. Parisin həftəlik Charlie Hebdo qəzeti və onun qətlə yetirilmiş redaktoru Stefani Şarbonniyer ifadə azadlığının çərçivələrini sınaqdan keçirən karikatura və məqalələrin önündə gedirdi. Lakin bir sıra müsəlman ölkələrində Məhəmməd Peyğəmbərin karikaturaları və islama aid həcvlərə qəzəbli reaksiyalar verilmişdir. Vaşinqtonda ABŞ prezidenti Barak Obama Parisdə hücumu kəskin qınayıb. Lakin 2012-ci ildə Ağ Ev Məhəmməd Peyğəmbərin çılpaq təsvir edildiyi karikaturaya toxunmuşdu. Ağ Evin o zaman mətbuat katibi Cey Karni demişdi ki, ABŞ karikaturanın dərc edilməsi hüququnu sual etmir, lakin onun dərc edilməsi qərarının verilməsi ilə bağlı sual qaldırır.

Charlie Hebdo  Fransada (Parisdə) 2011-ci ildə ilk dəfə Məhəmməd Peyğəmbərin (s.ə.v.s) karikaturasını çəkmiş mətbuat orqanıdi. Bu hadisədən sonar həmin mətbəə etiraz olaraq yandırılmışdır. 2012-ci ildə yenidən bu karikaturalar çəkilir. 2015 –ci il başlar-başlamaz revanş məqsədilə həmin metbəə orqanında terror aktı törədilir.Hadiseden 3 gun sonar isə 4 milyon tirajla yenidən bu karikaturalari çəkirlər və Amerika başda olmaqla Avropa da bunu mehdudlaşdira bilmərik, azadlığdir deyib dəstək oldular.Buna etiraz olaraq Çeçenistanda kütləvi mitinq olmuşdur.

108.Fedarativ dövlət nədir?

 Fedarativ dövlət-vahid qanunverici və icraedici hakimiyyətlə yanaşı ölkənin ayrı-ayrı izibati ərazi bölgələrində (respublika, əyalət, ştat) özlərinin konstitusiyası,qanunverici, icraedici və s. Hakimiyyət orqanları fəaliyyət göstərən dövlətlərdir.ABŞ, Kanada, Meksiksa,Argentina, Belçika, Avstrya,İspaniya, Almaniya, Rusiya və s.

109.Normand dörtlüyü?

Ukrayna, Rusiya, Fransa prezdentləri və Almaniya kansleri arasında görüşdü. 12.02.2015 ci ildə olub. Ukrayna və Rusiya arasında atəşkəs sazişi imzalanıb.

110.Manatın məzənnəsi haqqında?

MB-ın idarə heyətinin 21 fevral 2015 ci il tarixli qərarı ilə 1 ABŞ dollarının rəsmi məzənnəsi 1.05 AZN müəəyən edilib.MB-ın yaydığı məlumata görə, bu qərar milli iqtisadiyyatın şaxələndirilməsinə əlavə stimullar yaratmaq, onun beynəlxalq rəqabət qabiliyyətini və ixrac potensialını daha da gücləndirmək, bu əsasda tədiyyə balansının və ölkənin beynəlxalq ödəmə qabiliyyətinin strateji dayanıqlığının təmin etmək məqsədilə qəbul edilib.Bu valyutanın devalivasiyası adlanır.Devalivasiya- pul vahidinin dəyərdən düşməsidir.Daha izahlı desək,pul digər ölkələrin valyutasına görə dəyərini itirirsə, o zaman pulumuz devalivasiya olunur.Bu zaman ölkəyə idxal olunan malların qiyməti qalxır, yerli malların isə qiyməti düşür.

111.Dağlıq Qarabağa daxil olan rayonlar?  

 Dağlıq Qarabağ  Azərbaycan Respublikasının qərb hissəsində bölgə. Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal olunub. Dağlıq Qarabağ Azərbaycanın mərkəzi hissəsində yerləşir. Sovet hakimiyyəti dövründə burada Ərazisi 4,4min kv.km yaxud Azərbaycan Respublikası ümumi ərazisinin 5,1 faizini təşkil edən Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti  yaradılmışdı. 1970-ci ildə aparılmış siyahıya almaya əsasən Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin  150.313 nəfər əhalisi olmuşdur.^[1] Vilayətin tərkibinə  Xankəndi  şəhəri,    Xocavənd,Xocalı və Şuşa inzibati rayonları daxildir.

112.Dövlət nədir?

Dövlət-siyasi hakimiyyət təsisatları sistemidir, ölkə ərzisi hüdudlarında ictimai həyatı özünəməxsus üsul və vasitələrlə nizamlayır.Bir siyasi birlik kimi müəyyən struktura malikdir,siyası hıyatı müəyyən cəhətdən təşkil edir və müəyyən ərazidə sosial proseslərin tənzimlənməsini təmin edir.

113.Genosid nədir?

“Nəsli, tayfanı məhv etmə” deməkdir.İrqi, milli və ya dini səbəblərə görə əhalinin ayrı-ayrı qruplarının məhv edilməsidir.Genosid bəşəriyyətə qarşı ən ağır cinayətdi.

114.Xoalı soyqrımı.

1992 ci il fevralın 25-dən 26 –na keçən gecə ermənistan silahlı qüvvələri SSRİ dövründən Xankəndi şəhərində yerləşən 366 cı motoatıcı alayın zirehli texnikası və hərbi heyətinin köməyilə Xocalı şəhərini işğal etdi.Mühasirəyə alınan şəhərdə qlmış təqribən 2500 nəfər xocalılı Ağdam rayonunun mərkəzinə çatmaq ümüdi ilə şəhəri tərk etdi.Amma bir günün içərisində yer üzündən silinən şəhəri tərk edən 2500 xocalı sakinindən 613-ü düşmən güləsinə tuş gəlib qətliamın qurbanı oldu.Bu soyqrım nəticəsində 63-ü uşaq, 106-ı qadın, 70-i qoca və qarı olmaqla- 613 nəfər xocalı sakini qtlə yetirildi, 8 ailə tamamilə məhv edildi, 25 uşaq hər iki valdeyinini, 130 uşaq valdeyinlərindən birini itirdi.Yaralanan 487 nəfərdən 76-sı uşaq idi.1275 xocalılı əsir, 150-si əsir düşdü. Hazırda bu soyqrımın  bütün dünyaya tanıdılması AZE xarici siyasətinin əsas istiqamətlərindən biridir.

Meksika 2 fevral 2012 ci ildə Senatının qəbul etdiyi qərarda DQ-nın Xocalı şəhərinə baş vermiş hadisə soyqrım adlandırılıb.Pakistan (2012) Senatının Xarici Əlaqələr Komitəsi Xocalı şəhərində mülki əhaliyə qarşı törədilmiş Soyqrımı pisləyən qətnamə qəbul edib.Kolumbiya parlamenti 2012 ci ilin 24 aprel tarxində 102 deputatın lehinə səsverməsi nəticəsində Xocalı soyqırımını rəsmən tanımışdır. Çexiya parlamenti 2013 cü ilin 19 fevralında rəsmən tanımışdır.Bosniya və Herseqovina  parlamenti 2013 cü ilin 26 fevralında bu soyqrımı rəsmən tanımışdır. Peru 2013, Honduras 2014 də. Texas və Nuyucersi(2011), Corciya(2012.02.28),  Nyu-Meksiko(2013.01.28), Missisipi(2013.02.25), Florida( 2013.08.21) kimi ABŞ ştatları da  Xocalı soyqrımını rəsmən tanımışdir.

115.Bayraq meydani.

Dövlət Bayrağı Meydanı — Bakı şəhərinin Bayıl sahəsində yerləşən memorial abidə-istirahət parkı. Meydanın təntənəli açılışı 2010-cu ilin sentyabrın 1-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı İlham Əliyev tərəfindən keçirilmişdir.Bakıda Dövlət Bayrağı Meydanının yaradılması barədə sərəncam Prezident İlham Əliyev tərəfindən 2007-ci il noyabrın 17-də imzalanıb. Digər tərəfdən Prezident 2009-cu ilnoyabrın 17-də isə Dövlət Bayrağı Gününün təsis edilməsi haqqında sərəncam imzalayıb. Hər il noyabrın 9-u Azərbaycanda Dövlət Bayrağı Günü kimi qeyd olunur.Dövlət Bayrağı Meydanının təməli 2007-ci il dekabrın 30-da Bakının Bayıl qəsəbəsində – Hərbi Dəniz Qüvvələrinin bazası yaxınlığında prezident İlham Əliyevin iştirakı ilə qoyulmuşdur.Bayraq dirəyinin hündürlüyü 162 metrdir.

 116.Əhmed Cavad ve Üzeyir Hacibəyov.

Axundzadə Cavad Məhəmmədəli oğlu (Əhməd Cavad) — şair, tərcüməçi. Üzeyir Hacıbəyov və ya Üzeyir Hacıbəyli  azərbaycanlı bəstəkar, musiqişünas-alim, publisist, dramaturq, pedaqoq və ictimai xadim, müasir Azərbaycan peşəkar musiqi sənətinin və milli operasının banisi.

117.Avropa ittifaqi ile Avropa birliyinin ferqi.

Avropa Birliyi və ya Avropa İttifaqı (ing. European Union) — 28 dövləti birləşdirən dövlətlərüstü və eyni zamanda dövlətlərarası iqtisadi və siyasi təşkilatdır.Aİ 23 iyul 1952 ci ildə yaradılan regional təşkilatdır.Mərkəzi Bürüssel,Lüksemburqdur.İlk əvvəl adı Avropa Birliyi olmuşdur.1 noyabr 1993 cü il Maastirix sazışındən sonara Aİ adlanmışdır.

118.Maliyyə nədir?

Maliyyə —  İqtisad elminin bir qolu sayılır və elmi fondların idarə edilməsi ilə məşğuldur. Maliyyə biznes maliyyəsi, fərdi maliyyə və ictimai maliyyəni əhatə edir. Maliyyəyə pul yığımı və adətən, pulun borc verilməsi də daxildir. Əsasən, zaman, pul və risk anlayışları və onların bir-biri ilə əlaqəsi ilə məşğuldur. Eyni zamanda, pulun xərclənməsi və büdcənin hazırlanması ilə də məşğuldur.

119.Kredit nədir?

Kredit — (lat. creditum) – bağlanmış müqaviləyə uyğun olaraq qaytarılmaq, müəyyən müddətə (müddətin uzadılması hüququ ilə) və faizlər (komisyon haqqlar) ödənilmək şərti ilə, təminatla və ya təminatsız müəyyən məbləğdə borc verilən pul vəsaitidir. Həmin şərtlərlə pul vəsaitinin verilməsi haqqında götürülmüş hər hansı öhdəlik, qarantiya, zəmanət, borc qiymətli kağızlarının diskontla və ya faizlər alınmaqla satın alınması və müqaviləyə əsasən hər hansı formada verilmiş vəsaitin qaytarılmasını tələb etməklə bağlı digər hüquq da kredit anlayışına aiddir.Bu anlayışa Bank fəaliyyəti ilə əlaqədar birbaşa və ya dolayı yol ilə Bank tərəfindən nağd pul şəklində verilən ssudalar, yaxud Bank tərəfindən üzərinə götürülən öhdəliklər, o cümlədən overdraftlar, akkreditivlər, qarantiyalar və sair gözlənilən və gözlənilməyən öhdəliklər aiddir.

120.Qrant nədir?

Qrant (ing. grant) — humanitar, sosial və ekoloji layihələri, müharibə və təbii fəlakət nəticəsində ziyan çəkmiş ərazilərdə dağılmış istehsal, sosial təyinatlı obyektlərin və infrastrukturun bərpası üzrə işləri, təhsil, səhiyyə, mədəniyyət, hüquqi məsləhət, informasiya, nəşriyyat və idman sahələrində proqramları, elm, tədqiqat və layihələşdirmə proqramlarını, dövlət və cəmiyyət üçün əhəmiyyət kəsb edən digər proqramları hazırlamaq və həyata keçirmək üçün göstərilən yardımdır.

Qrant yalnız konkret məqsədlər üçün verilir. Qrant maliyyə vəsaiti şəklində və ya başqa maddi formada verilir. Qrant təmənnasız verilir, onun əvəzi hər hansı bir şəkildə geri istənilə bilməz. Birbaşa mənfəət əldə etmək üçün istifadə edilən maddi yardım qrant sayılmır. Qrant predmeti olan layihə başa çatdırıldıqdan sonra qrant alanın sərəncamında hər hansı maliyyə vəsaiti və ya başqa maddi vəsait qalarsa, qrant haqqında müqaviləyə və ya qərara əsasən başqa hal nəzərdə tutulmamışdırsa, bu vəsait, qrant alanın mülahizəsinə görə, qrant predmeti ola bilən layihə və proqramların həyata keçirilməsinə sərf edilməlidir. Bilavasitə siyasi hakimiyyət uğrunda mübarizə məqsədləri, qanunların və digər qanunvericilik aktlarının qəbul etdirilməsi üzrə lobbiçilik fəaliyyəti, siyasi reklam, hər hansı siyasi təşkilatın və ya siyasi xadimin seçki kampaniyasının maliyyələşdirilməsi üçün istifadə edilən maddi yardım qrant sayılmır. Qrant alanla münasibətlərində qrant verən donor sayılır. Donorla münasibətlərində qrant alan resipiyent sayılır.

121.2014-cü il dövlət büdcəsinin gəlir və xərcləri?

Gəlirlər: 18 384 000,0 min manat

Xərclər: 20 063 000,0 min manat

122.2015-ci il dövlət büdcəsinin gəlir və xərcləri?

Gəlirlər: 19 438 000,0 min manat

Xərclər: 21 100 000,0 min manat

123.Azərbaycan Respublikasının maliyyə ehtiyatları nə qədərdir?

Qızıl ehtiyyatı-791 kiloqram

Valyuta ehtiyyatı-53 mlrd dollar

124.Azərbaycanın enerji lahiyələri?

Şahdəniz-2

Şahdəniz Mərhələ 2 və ya Yatağın Tammiqyaslı İşlənməsi Azərbaycan qazını Avropaya və Türkiyəyə çatdıracaq nəhəng bir layihədir. Bu layihə yeni cənub qaz dəhlizi vasitəsilə Avropa bazarlarına qaz təchizatını və enerji təhlükəsizliyini artıracaq. Layihə nəticəsində ŞD Mərhələ 1 layihəsindən hazırda hasil olunan illik 9 milyard kub metr qazdan əlavə 16 milyard kub metr qazın hasil ediləcəyi gözlənilir. Bu, dunyanın ən böyük qaz işlənməsi layihəsindən biridir. Layihə ilə bağlı planlara körpü ilə birləşdirilən iki dəniz platformasının tikilməsi, iki yarımdalma qurğusu ilə 26 sualtı quyunun qazılması, 550 m suyun dərinliyində 500 km uzunluğu olan sualtı kəmərin tikilməsi, Azərbaycanda və Gürcüstanda əlavə ixrac gücü və Səngəçal terminalının genişlənməsi daxildir. İkinci mərhələyə aid olan bu işlərin ümumi qiymətinin ən azı 40 milyard ABŞ dolları olması gözlənilir. Bu, hazırda dünyada ən iri layihələrdən biri və BP-nin ən iri layihəsidir.

Quruda tikinti meydançalarında və Terminalda həyata keçirilən işlərin böyük hissəsi, eləcə də boru kəmərinin və platformanın quraşdırılması işləri 2014-cü ildən başlayaraq 2017-ci ilin sonuna qədər davam edəcək. Hal-hazırda proqnozlaşdırılır ki, ilkin qaz Müqavilə Sahəsinin şimal cinahında (ŞC) quraşdırma və işəsalma işləri tamamlandıqdan sonra 2018-ci ildə təmin olunacaq. Bundan sonra 2027-ci ilə qədər qərb, cənub-şərq, cənub-qərb və şimal-şərq cinahlarında olan quyular (QC, CŞ, CQ və ŞŞ) mərhələlərlə tamamlanacaq və istismara veriləcək.

Şahdəniz konsorsiumu 28 iyun 2013-cü ildə etdi ki, Şahdəniz Mərhələ 2 layihəsindən hasil ediləcək qaz həcmlərini Yunanıstan, İtaliya və cənubşərqi Avropadakı müştərilərə çatdırmaq üçün Trans Adriatik Boru Kəmərini (TAP) seçmişdir. 13 fevral 2013-də Yunanıstan, İtaliya və Albaniya hökümətləri Trans-Adriatik Boru Kəməri (TAP) üzrə hökümətlərarası saziş imazalayıb. Şahdəniz qazının Xəzər dənizindən götürülərək 4000km məsafə boyunca nəql edilib Avropaya çatdırılması üçün bəzi mövcud infrastrukturun genişləndirilməsi və bir sıra yeni boru kəmərlərinin inşa edilməsi tələb olunur.

Cənubi Qafqaz Boru Kəməri (CQBK) Azərbaycan və Gürcüstan ərazisi boyunca yeni parallel boru kəməri vasitəsi ilə genişləndiriləcək.

Türkiyədə Şahdəniz qazı yeni Trans-Anadolu Boru Kəməri (TANAP) vasitəsilə nəql olunacaq.

Avropada qazı Yunanıstan və Albaniya ərazisindən İtaliyaya nəql edəcək Trans-Adriatik Boru Kəməri (TAP) tikiləcək.

125.BMT-nin tərkibində olan maliyyə qurumları?

Beynəlxalq Valyuta Fondu (BVF)

Beynəlxalq Valyuta Fondu – Beynəlxalq maliyyə təşkilatlarından biri. Əsası 1944-cü ildə ABŞ-ın Hempşir ştatının Bretton-Vuds ayalətində BMT-nin valyuta konfransında qoyulan, valyuta-maliyyə sferasında beynəlxalq əməkdaşlığı təmin etmək, beynəlxalq ticarətin genişlənməsinə və tarazlı inkişafa şərait yaratmaq, bunula da üzv ölkələrin iqtisadi yüksəlişinə yardımçı olmaq, üzv ölkələrin valyuta stabilliyinə xidmət etmək, üzv ölkələrin tədiyyə balansındakı qeyri-tarzalıqları aradan qaldırmaq məqsədi ilə onlara kreditlər vermək, bununla da beynəlxalq iqtisadi əlaqələrin qarşısını alan maneələri aradan qaldırmaq, beynəlxalq ticarət münasibətlərinə maneçilik törədən valyuta idxalı məhdudiyyətlərinin aradan qaldırılmasına kömək məqsədi ilə yaradılan beynəlxalq maliyyə inistitutudur.

Dünya Bankı (DB)

Dünya Bankı (ing. World Bank)– dünyada qlobal iqtisadi inkişaf məqsədlərinə xidmət edən və maliyyə resurslarının bölgüsünü təmin edən ən böyük donor təşkilatlardan biri. 1 iyul 1944-cü ildə Bretton-Vuds konfransında təsis olunmuşdur. Dünya Bankı heç də klassik mənada bank deyil, ixtisaslaşmış agentlikdir. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) ixtisaslaşmış qurumlarından biridir. BMT tərəfindən yaradılan bu agentliyin hazırda 184 üzvü var. Üzv ölkələr bu qurumun fəaliyyətinə nəzarət edir. Dünya Bankı inkişaf etməkdə olan ölkələrə çox aşağı faiz dərəcəsi ilə və ya faizsiz uzunmüddətli kreditlər və qrantlar verir. Dünya Bankı Azərbaycan hökuməti ilə də struktur islahatlarının aparılması istiqamətində əməkdaşlıq edir.

126.Maliyyə sahəsində beynəlxalq qurumlar?

Beynəlxalq maliyyə təşkilatları:

Beynəlxalq Pul Fondu ;

Beynəlxalq finans Qurumu;

Beynəlxalq İnkişaf Birliyi;

Birləşmiş Millətlər İnkişaf problemi;

Çoxtərəfli investisiya zəmanəti agentliyi;

İnvestisiya məsələlərinin araşdırılması üzrə beynəlxlq mərkəz;

Digər regional maliyyə təşkilatları:

Asiya İnkişaf Bankı ;

Afrika İnkişaf Bankı;

İslam İnkişaf Bankı;

Kariblər İnkişaf Bankı;

Orta Amerika İqtisadi İnteqrasiya Bankı;

Ərəb Pul Fondu;

Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı.

127.Beynəlxalq Yenidənqurma və İnkişaf Bankı?

Beynəlxalq İnkişaf və Yenidənqurma Bankı, (BİYB ing. International Bank for Reconstruction and Development ) – beynəlxalq maliyyənin daha bir mühüm təşkilatı. BİYB 1944-cü ildə Beynəlxalq Valyuta Fondu ilə bir vaxtda yardılmışdı.

BİYB-nın rəhbər orqanları ali rəhbər orqanı İdarəedicilər Şurasıdır və onun Direktorluğudur. Bura üzv olan ölkələr BVF-nun üzvü olmalıdırlar. Bu şurada hər bir üzv ölkə idarəedici və onun müavini qismində təmsil olunur. Bunlar adətən maliyyə naziri və mərkəzi bankın sədrindən təyin olunur. Bundan sonrakı orqan İdarəedici Şuradır. Bu bank Dünya Bankı da adlandırılır. Bankın ümümu kapitalının 20%-dən çox hissəsi ABŞ-ın payına düşür. Dünya Bankının qərargahı Vaşinqtonda yerləşir. Əsasən Dünya Bankının məqsədi aşağıdakıları əhatə edir:

üzv ölkələrin iqtisadi maliyyə islahatlarına yardımçı olmaq;

xarici maliyyə qaynaqlarından daxilolan investisiya vəsaitləri ilə üzv ölkəri təmin etmək;

ölkələrin xarici dövlət borcu mexanizmni normal hala gətirmək və bu yöndə meydana çıxan əsaslı çətinlikləri aradan qaldırmaq;

ölkələr üçün daha sərfəli investisiya mənbələrini müəyyən etmək və beynəlxalq iqtisadi tarazlığı təmin etmək;

üzv ölkələrin yerli şirkətlərinin maliyyə mənbələrinə yaranan ehtiyacın aradan qaldırılması və s.

Bu maliyyə qrumu öz tərkibində Beynəlxalq İnkişaf Assosiasiyası (BİA); Beynəlxalq Maliyyə Korparasiyası (BMK); İnvestisiya Zəmanəti üzrə Çoxtərəfli Agentlik (İZÇA)-yi birləşdirir.

128.Azərbaycanın daxil olduğu maliyyə təşkilatları?

Azərbaycan Respublikası dövlət müstəqilliyini qazandıqdan sonra onun xarici iqtisadi siyasətinin mühüm istiqamətlərindən birini beynəlxalq maliyyə-kredit və iqtisadi qurumlarla əlaqələr təşkil etmişdir. Ötən dövr ərzində bu sahədə kifayət qədər iş görülmüşdür.Azərbaycan, demək olarki, bütün nüfuzlu beynəlxalq qurumlara, o cümlədən 1992-ci ildə Beynəlxalq Valyuta Fonduna, Dünya Bankına, Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankına, İslam İnkişaf Bankına, 1999-cu ildə Asiya İnkişaf Bankına üzv qəbul olunmuşdur.

Azərbaycan Respublikasının xarici iqtisadi münasibətlərinin əsas xüsusiyyəti beynəlxalq, regional və yerli xarakterli iqtisadi təşkilatlara daxil olmaq və bununlada ictimai həyatın bütün sahələrində bu təşkilatlara inteqrasiya olunmaqdır.  Müstəqillik bərpa etdikdən sonra (1991-ci ilin oktyabr ayının 18-ində) Azərbaycanın ilk əməkdaşlıq münasibətləri əldə etdiyi beynəlxalq iqtisadi təşkilatları aşağıdakılardır: 

İslam Konfransı Təşkilatı (İKT) – 8 dekabr 1991-ci il;

İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı (EKO) – fevral 1992-ci il;

Beynəlxalq Valyuta Fondunun və Beynəlxalq Yenidən qurma və İnkişaf Bankı – 1992 – ci il;

Qara dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı (QİƏT) – 1993-cü il;

Ümumdünya Ticarət Təşkilatı (keçmiş QATT) müşahidəçi statusunda 1993-cü il;

Müstəqil Dövlətlər Birliyi (MDB) – 1993-cü il;

Avropa Şurası – 25 yanvar 2001-ci il.

129.Dünya bankının strukturu?

Beynəlxalq Yenidənqurma və İnkişaf Bankı (BYİB)

Beynəlxalq İnkişaf Assosiasiyası (BİA)

Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyası (BMK)

İnvestisiya Təminatı üzrə Çoxtərəfli Agentlik (İTÇA)

İnvestisiya Mübahisələrinin Həlli üzrə Beynəlxalq Mərkəz (İMHBM)

130.Yaşayış minimumu nədir və nə qədərdir?

Yaşayış minimumu – minimum istehlak səbətinin dəyəri və icbari ödənişlərin cəmindən ibarət sosial normadır.

1.2014-cü il üçün yaşayış minimumu ölkə üzrə 125 manat, əmək qabiliyyətli əhali üçün 136 manat, pensiyaçılar üçün 103 manat, uşaqlar üçün 103 manat məbləğində müəyyən edilib.

2. 2015-ci il üçün yaşayış minimumu ölkə üzrə 131 manat, əmək qabiliyyətli əhali üçün 140 manat, pensiyaçılar üçün 108 manat, uşaqlar üçün 108 manat məbləğində müəyyən edilib.
3. 2014-cü il üçün ehtiyac meyarının həddi 100  manat məbləğində təsdiq edilib.
4. 2015-ci il üçün ehtiyac meyarının həddi 105 manat məbləğində təsdiq edilib.

131.Yoxsulluq və işsizlik.Azərbaycanda səviyyəsi?

Yoxsulluq- Yoxsul hal, yoxsul vəziyyət,kasıblıq, ehtiyac. 2014-cü ildə Azərbaycanda yoxsulluq səviyyəsi  5 faiz olmuşdur.

İşsizlik (ing. unemployment) — iqtisadi fəal əhalinin müəyyən hissəsinin öz iş qüvvəsini tətbiq edə bilmədiyini əks etdirən sosial-iqtisadi hadisədir. İşsizlik insanlara birbaşa və ən sərt şəkildə təsir edən makroiqtisadiproblemdir. İşsizliyin tez-tez siyasi müzakirələrin mərkəzində olması da təəccüblü deyildir. İşsizliyin yüksək səviyyəsi iş qüvvəsi resursundan dövlətin səmərəli istifadə qabiliyyətinin olmadığını göstərir. İşsizliyi doğuran amillər: iqtisadi böhran, yüksək inflyasiya, iqtisadiyyatın struktur yenidənqurulması, texniki tərəqqi, dövlətin demoqrafik siyasəti və s. Ölkədə işsizliyin səviyyəsinin xarakteristikası üçün müxtəlif göstəricilərdən istifadə olunur; işsizlərin ümumi sayı, iqtisadi fəal əhalinin ümumi sayında işsizlərin xüsusi çəkisi, işsizliyin orta davamlılığı, uzunmüddətli işsizlərin iqtisadi fəal əhalidə payı və s. İşsizliyin real miqyasının müəyyənləşdirilməsində gizli işsizlik amili cətinlik yaradır 2014-cü ildə Azərbaycanda işsizlik səviyyəsi 4,9 faiz olmuşdur.

132.ÜDM nədir?

Ümumi Daxili Məhsul (eng. Gross Domestic Product) (ÜDM) verilmiş zaman müddətində ölkə daxilində istehsal olunan bütün son əmtəə və xidmətlərin bazar dəyəridir. Bu tərifin izahı isə aşağıdakı kimidir:

“ÜDM, verilmiş zaman müddətində….istehsal olunan…”ÜDM, xüsusi zaman intervalı müddətində istehsal olunan mal və xidmətlər daxildir. Keçmişdə istehsal edilən məhsullara aid sövdələşmələr ÜDM-də əks olunmur. Adətən bu interval il və ya rüblərdir.

“…ölkə daxilində…”

ÜDM istehsalın həcmini ölkənin coğrafi hüdudları daxilində ölçür. Məsələn, Rusiya şirkəti Azərbaycanda fəaliyyət göstərirsə, onun yaratdığı dəyər Azərbaycanın ÜDM-də əks olunur və əksinəAzərbaycan şirkəti Türkiyədə fəaliyyət göstərirsə, onun istehsal etdiyi məhsul və ya göstəridiyi xidmət Türkiyənin ÜDM-də əks olunacaq.

“…bütün…”

ÜDM ölkədə istehsal olunan və qanuni yolla satılan bütün əmtəə və xidmətləri əhatə edir. ÜDM bir neçə əsas məhsulun deyil, istehsal olunan hər məhsulun dəyərini özündə əks etdirir.

133.Bazar iqtisadiyyatı?

Bаzаr iqtisаdiyyаtı — dünyаdа mövcud оlаn iqtisadi sistemlərdən ən gеniş yаyılmışı. Bаzаr iqtisаdiyyаtı məfhumundаkı “bаzаr” iqtisаdiyyаtın sifətini, nеcəliyini, оnun bаzаr təbiətli оlmаsını bildirir. Bаzаr təbiətli оlmаq о dеməkdir ki, iqtisаdiyyаt bаzаr üçün işləyir, bаzаr mехаnizmi və bаzаr qаnunlаrı ilə tənzim оlunur. Tаriхən bаzаr bаzаr iqtisаdiyyаtındаn əvvəl mеydаnа gəlmişdi. Аncаq о bаzаr iqtisаdi sistеmində fəаliyyət göstərir və bunа görə də əvvəl bаzаr iqtisаdiyyаtının mаhiyyəti, əsаslаrı ilə bаğlı məsələləri nəzərdən kеçirmək lаzımdır.

Bаzаr istеhsаlçı və istеhlаkçılаrın qаrşılıqlı fəаliyyətini təmin еdən mехаnizmdir, оnlаrın mövcudluq üsuludur. Bаzаr əsаsən tədаvül sfеrаsı, аlqı-sаtqı ilə bаğlıdır.

Bаzаr iqtisаdiyyаtı dаhа gеniş, əhаtəlidir. О, istеhsаlı, bölgünü, mübаdiləni və istеhlаk sаhələrinin hаmısını əhаtə еdir, оnlаrın tаm hаlındа mövcudluğunu təmin еdir.İqtisаdi bir sistеm kimi bаzаr iqtisаdiyyаtının tаm fоrmаlаşmаsı kаpitаlizm cəmiyyətində bаş vеrmişdir. Bаzаr iqtisаdiyyаtı ilə kаpitаlizm iqtisаdiyyаtı еyni mənаlıdır. Bаzаr iqtisаdiyyаtı kаpitаlizmin iqtisаdi əsаsını təşkil еdir. Bunа görə də АBŞ iqtisаdçılаrı “bаzаr iqtisаdiyyаtı – kаpitаlizm” ifаdəsini işlədirlər.

Bаzаr iqtisаdiyyаtı bütün iqtisаdi məktəblər və cərəyаnlаr tərəfindən bu və digər şəkildə öyrənilmiş və indi də öyrənilir. Bаzаr iqtisаdiyyаtının özünə хаs оlаn gеnеtik əsаslаrı vаrdır. Bu iqtisаdi sistеmin əsаsını əmtəə istеhsаlı təşkil еdir. Əmtəə istеhsаlının mеydаnа gəlməsilə pul mеydаnа gəlir. Əmtəə-pul münаsibətləri əsаsındа bаzаr yаrаnır və iqtisаdiyyаtın bütün sаhələrini əlаqələndirir. О, kаpitаlizm cəmiyyətində özünün yüksək zirvəsinə çаtır və müstəqil iqtisаdi sistеm kimi fəаliyyət göstərir.

134.ÜDM-nin tərkib hissələri?

Resursların məhdudluğu şəraitində iqtisadiyyatın fəaliyyətinin daha yaxşı başa düşülməsi üçün alimlər müxtəlif növ xərclər üzrə ÜDM-un tərkibini aşağıdakı kimi təhlil edirlər. ÜDM-un həcmi (Y kimi işarə olunur) dörd əsas tərkib hissəsinə ayrılır: istehlak (C),  investisiyalar (I), dövlət sifarişləri (G) və xalis ixrac (NX): Y=C+I+G+NXBu tənlik əslində ona daxil olan dəyişənlərin istənilən qiymətində doğru olan bərabərlikdir, ona görə ki, ÜDM-da hesablanan hər dollar öz əksini dörd növ xərclərdən birində tapır.
ÜDM-un hər tərkib hissəsini ayrılıqda bir sadə misalla nəzərdən keçirək.
Istehlak -ev təsərrüfatlarının əmtəə və xidmətlərin əldə olunmasına çəkdiyi xərclər.

Investisiyalar – avadanlıqların və daşınmaz əmla­kın alınmasına çəkilən xərclər.Buraya əslində investisiya olan, lakin formal olaraq ev təsərrüfatlarının məsrəflərini özündə əks etdirən yeni evlərin alınmasına çəkilən xərclər də aiddir.

Dövlət xərcləri – istənilən səviyyələrdə dövlət hakimiyyəti orqanlarının saxlanılması üçün zəruri olan bütün əmtəə və xidmətlərin alınmasına çəkilən xərclər buraya aiddir.

Xalis ixrac – yerli malların xarici bazarlarda satışından (ixrac) əldə olunan gəlirlərin məbləği ilə xarici malların alınmasına (idxal) çəkilən xərclərin məbləği arasında fərqi əks etdirir.       

135.YUNESKO nədir və nə iş görür?

BMT-nin ixtisaslaşmış təşkilatı olan YUNESKO dünyanın təhsil, elm və mədəniyyət məsələləri sahəsindəki əməkdaşlığın ən böyük hökumətlərarası forumudur. Onun Nizamnaməsi 16 noyabr 1945-ci ildə Londonda imzalanmış, 4 noyabr 1946-cı ildə isə 20 üzv-dövlətdən ibarət təşkilat öz rəsmi fəaliyyətinə başlamışdır. BMT-nin bu ixtisaslaşmış orqanının vəzifələri müharibə nəticəsində dağıdılmış ölkələrdə sinif otaqları tikmək, yaxud elmi nailiyyətləri nəşr etməklə məhdudlaşmır. YUNESKO-nun fəaliyyəti daha ali məqsədə – təhsil, elm, mədəniyyət və kommunikasiya vasitəsilə insanların şüurunda sülhü müdafiə etmək ideyasını möhkəmləndirməyə yönəlmişdir. YUNESKO-nun Nizamnaməsinin 1-ci maddəsində qeyd edilmişdir: “Təşkilat irqindən, cinsindən, dilindən və dinindən asılı olmayaraq bütün xalqlar üçün BMT-nin Nizamnaməsində elan edilmiş ədalətə, qanunçuluğa və insan hüquqlarına, habelə əsas azadlıqlara hamılıqla hörmətin təmin edilməsi naminə xalqların təhsil, elm və mədəniyyət sahəsində əməkdaşlığını genişləndirməklə sülh və təhlükəsizliyin möhkəmləndirilməsinə yardım göstərməyi qarşısına vəzifə qoyur”.   Hal-hazırda 193 dövlət YUNESKO-nun üzvüdür. YUNESKO üç əsas işçi orqandan ibarətdir: Baş Konfrans, İcraiyyə Şurası və Katiblik.    Azərbaycan 1992-ci il 3 iyul tarixindən bu qurumun üzvüdür.           

136.20 Yanvar faciəsi.

Sovet Ordusunun böyük kontingentinin, xüsusi təyinatlı bölmələrin və daxili qoşunların Bakıya yeridilməsi xüsusi qəddarlıq və görünməmiş vəhşiliklə müşayiət edildi. 1990-cı il yanvarın 19-da Mixail Qorbaçov yanvarın 20-dən Bakıda fövqəladə vəziyyət elan edilməsi haqqında fərman imzaladı.Sovet qoşunlarının təcavüzü nəticəsində Bakıda 134 mülki vətəndaş öldürülmüş, 600-dən çox adam yaralanmışdı. Öldürülənlər arasında beş millətin nümayəndələri, 20-dən çox qadın, uşaq var idi. Görünməmiş qəddarlıqla keçirilən cəza tədbirləri nəticəsində heç bir günahı olmayan 133 dinc sakin öldürüldü, 744 nəfər yaralandı, 841 nəfər qanunsuz həbs olundu.

137.Azərbaycanda Milli Dirçəliş Günü .

1988-ci ilin ilk günlərində Ermənistanın Azərbaycana qarşı açıq təcavüzü başlandı. Moskvanın, xüsusən də SSRİ-nin rəhbəri M.Qorbaçovun buna biganə münasibətini görən ermənilər planlı şəkildə, Ermənistan hökumətinin tapşırığı və göstərişilə Ermənistanda yaşayan 200 mindən çox azərbaycanlını öz ata-baba yurdlarından kütləvi surətdə qovdular. Ermənilər azərbaycanlıları təkcə öz ev-eşiklərindən qovmayırdılar, həm də onları cismən öldürür, diri-diri yandırırdılar. Ermənilərin tarixdə görünməmiş bu vandalizminə M.Qorbaçov və onun ətrafı heç bir reaksiya vermədilər. Ermənilər bununla da kifayətlənmədilər. 1988-ci ilin fevralın əvvəllərində Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsində ixtişaşlar törətdilər. Onlar Azərbaycanın tarixi torpağı olan Dağlıq Qarabağı Azərbaycandan qoparıb Ermənistana birləşdirməsi haqqında məsələ qaldırdılar.

Belə bir vaxtda Azərbaycan xalqı ayağa qalxdı. 1988-ci ilin noyabrın 17-də Bakının əsas meydanı sayılan Azadlıq meydanında Sovet dövlətinin xalqımıza qarşı apardığı antiazərbaycan siyasətinə etiraz əlaməti olaraq Azərbaycan ictimaiyyətinin sonu bilinməyən mitinqi başlandı. O, vaxt bütün xalq bir yumruq kimi düyünlənmişdi. Bu, əsl xalq hərəkatı, milli azadlıq hərəkatı idi. Dekabrın əvvəllərində sovet qoşunları tərəfindən ümumxalq mitinqi dağıdıldı. Azərbaycanda bu hadisələr milli azadlıq hərəkatı kimi qiymətləndirilir və Vətənizmin istiqlaliyyət qazanmasında əsas amil sayılır.1992-ci ildən 17 noyabr Milli Dirçəliş Günü kimi qeyd olunur.17 noyabr Milli Dirçəliş günü 2006-cı il dən rəsmi bayram kimi qeyri-iş günü idi. Amma həmin ilin dekabrında qanunvericiliyə edilmiş müvafiq dəyişikliklərdən sonra 17 noyabr tarixi iş günü sayılır.

138.G-20 sammiti haqqinda

15-16 nyabr 2015 Antaliya şəhəri. Toplanti hansı ölkede kecirilirse o olke 2 olkeni qonaq olke kimi istirak etmeye devet edir azerbaycan ve sinqapur turkiyenin qonagi kimi devet olunub.

139.Multikulturalizm nedir?

Eyni bir ölkədə yaşayan müxtəlif xalqların nümayəndələrinin mədəniyyət hüquqlarını tanıyan humanist dünyagörüşü və ona uyğun olan siyasət.

140.G20 sammitinde ishtirak etmeyen G20 lideri kim idi?

Fransua Olland

141.G8 olkeleri hansilardi?

Kanada, Fransa, Almanya, Italya, Yaponiya, Birlesmis Kralliq, ABS, Rusiya

142.Miqrantlari en cox qebul eden olke hansi Avropa olkesidir?

Yunanistan

143.Fermanla serencamin ferqi?

Ferman huquqi normativ akt hesab olunur. Huquqi quvvesi qanunlardan sonra ucuncudur. Milli meclis tesdiq etmese quvveye minmir. Nazirler kabinetinin qerar ve serencamlari fermana uygun olmalidir ve yalniz preizdent terefinden verilir. Serencam ise qeyri normativdir. Bu hem nazirler kabineti hem NMR-nin NK i terefinden verile biler. Her bir halda bunlar Prezidentin ferman ve serencamina zidd olmamalidir. Ferman umumi qaydalarla bagli, serencam ise konkret meselelere aid edilir. Meselen dovlet mukafatlari konkret shexslere shamil olundugu ucun prezident serencam imzalayir. Ancaq ferman o halda imzalanir ki, orda nezerde tutulan mesele butun sosiuma, ve ya cemiyyetin her hansi bir seqmentine meselen pensiyacilara , ishsizlere ve s shamil edilir

144.2015 ci il ucun ugurumuz ?

Avropa oyunlarinin kecirilməsi

145.2015 ci ildə ölkəmizdə baş vermiş hadisələr ?

MTN ləğv edildi əvəzində Azərbaycan Respublikasının Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti və Azərbaycan Respublikasının Xarici Kəşfiyyat Xidməti yaradildi

146.2015-ci il həyatımızda hansı hadisələrlə yadda qaldı?

Manatın birinci devalvasiyası 21 fevral 2015-ci ildə baş verdi. Mərkəzi bank manatın 1 dollara görə dəyərini 1.05 AZN təyin etdi və manatın ilkin olaraq 33.8% ucuzlaşması qeydə alındı.

19 may 2015-ci il – Bakıda penoplastla üzlənmiş bina külə döndü; Rəsmi rəqəmlərə görə 16 nəfər həyatını itirdi; ölənlərin daha çox olması barədə iddialar səsləndirilir; həyatını itirənlər arasında azyaşlı uşaqlar da var idi.

Bu ilin ən yadda qalan hadisəsi kimi Birinci Avropa Oyunları (ing. 2015 European Games) Bakıda baş tutdu. 12 iyun – 28 iyun 2015-ci il tarixində Azərbaycanın paytaxtı Bakı şəhərində və Mingəçevir şəhərində bir çox innovativ idman növünü özündə cəmləşdirən sayca 1-ci dəfə keçirilən Avropa oyunları Azərbaycanda bu günə qədər olan ən böyük idman yarışı kimi tarixə düşdü.

İyulun 6-da Azərbaycan Müdafiə Sənayesi Nazirliyinin (MSN) Şirvan şəhərindəki (Bakıdan 127 kilometr cənub-qərb) Telemexanika Zavodunda istehsalat qəzası baş verdi. Müdafiə Sənayesi Nazirliyinin məlumatında qeyd olunmuşdur ki, Şirvan Təcili və Təxirəsalınmaz Tibbi Yardım Stansiyasında baş verən qəza nəticəsində 1 nəfər həyatını itirib.

İyulun 31-də hüquq müdafiəçisi Leyla Yunus barəsində vətənə xəyanət və başqa 5 ittihamla 3 aylıq həbs-qətimkan tədbiri seçildi. Onun həyat yoldaşı Arif Yunusa da həmin ittihamlar irəli sürüldü.

7 oktyabr 2015-ci il tarixində Avropa Şurası Azərbaycanla əməkdaşlığı rəsmən dayandırdı. Avropa Şurası (AŞ) Azərbaycanda insan haqlarına dair birgə işçi qrupundan çıxdığını bəyan etdi.

17 oktyabr 2015-ci ildə Prezident İlham Əliyev Eldar Mahmudovun milli təhlükəsizlik naziri vəzifəsindən azad edilməsi haqqında sərəncam imzaladı. Sərəncamda qeyd olundu ki, Eldar Əhməd oğlu Mahmudov Azərbaycan Respublikasının milli təhlükəsizlik naziri vəzifəsindən azad edilsin. Daha sonra isə ona qarşı Cinayət Məcəlləsinin bir neçə maddəsi ilə ittiham irəli sürüldü.

18 oktyabr tarixində adı müxtəlif maliyyə maxinasiyalarında hallanan Azərbaycan Beynəlxalq Bankının idarə heyətinin keçmiş sədri Cahangir Hacıyev həbs edildi.
Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə V çağırış seçkiləri – 1 noyabr 2015-ci ildə Azərbaycanın 125 Seçki dairəsi üzrə keçirilmiş parlamentə seçki baş tutdu. Seçkilərin nəticələrinə əsasən İlham Əliyevin sədri olduğu Yeni Azərbaycan Partiyası əksər seçki dairələrində qalib gələrək seçkilərdə qələbə qazandı və Milli Məclisdə çoxluğu qoruya bildi.

13 noyabr 2015-ci ildə prezidentin fərmanı ilə rabitə və yüksək texnologiyalar naziri Əli Abbasov tutduğu vəzifədən azad edildi. Onun Eldar Mahmudovun işinə görə vəzifədən getdiyi aydınlaşdı.

24 Noyabr, 2015-ci il. Türkiyə hərbi hava qüvvələrinin qırıcısı ölkənin hava sərhədlərini pozmuş rus hərbi təyyarəsini vurdu. İki ölkə arasındakı gərginlik az qala müharibə həddinə çatdı.

28 Noyabr 2015-ci il Putinin qərarı ilə Rusiya Türkiyəyə qarşı sanksiyalar tətbiq etdi. Ankara və Moskva arasındakı bütün iqtisadi əlaqələr kəsildi. Azərbaycan rəsmiləri tərəflərin münasibətlərini normallaşdırması üçün vasitəçi ola biləcəklərini açıqladılar.

4 dekabr 2015-ci il tarixində Xəzər dənizində SOCAR-a aid “Günəşli” yatağında dəhşətli yanğın baş verdi. Qeyri-rəsmi məlumata görə 30 nəfər dənizdə bataraq həyatını itirdi.
8 dekabr 2015-ci il Rusiyanın türk yük maşınlarının hərəkətinə əngəl törətməsindən sonra Azərbaycan öz ərazisindən Türkiyənin yüklərinin daşınması üçün tariflərə 40% güzəşt etdi.
13 dekabr 2015-ci il Çin, Qazaxıstan, Azərbaycan, Gürcüstan və Türkiyə Rusiyadan yan keçən yeni nəqliyyat dəhlizini bərpa etdilər. Çindən Türkiyəyə gedən ilk qatar Tiflisdə Gürcüstan prezidenti tərəfindən təntənə ilə qarşılandı.

17 dekabr 2015-ci il. ABŞ Konqresinə ermənipərəst konqressmen Smit tərəfindən hazırlanmış sənəd təqdim olundu. Sənəd Azərbaycan hökumətinə və onun üzvlərinə sanksiyalar tətbiq edilməsindən tutmuş bir sıra sahələrdə ölkəmizə təzyiq etmək üçün ABŞ hakimiyyət orqanlarına bəhanələr verir. Sənəd 2016-cı ilin fevral ayında son müzakirəyə çıxarılacaq.

21 dekabr 2015-ci il – Neftin qiymətləri 2004-cü ildən bu yana tarixi minimuma endi. “Brent” markalı neftin bir barelinin qiyməti dünya bazarlarında 36,17 dollara satıldı.

21 dekabr 2015-ci il Azərbaycan Mərkəzi bankı manatın kursunu üzən valyuta rejiminə keçirərək növbəti devalvasiyaya getdi. Milli valyutamızın dəyəri bir gündə 50% aşağı düşərək 1 dollara nisbətdə 1,55 manat təşkil etdi.

Prezident əfv fərmanını imzaladı və 210 nəfər azad edildi 28 dekabr 2015

 

Berndə Azərbaycan və Ermənistan prezidentlərinin görüşü olub 18-19 dekabr

Bu fikirlər isə iki ölkə prezidentlərinin İsveçrənin Bern şəhərində keçirilən görüşünün yekununa dair ATƏT-in Minsk Qrupu həmsədrlərinin yaydığı birgə bəyanatda yer alıb.

 

Bəyanatda bildirilir ki, görüş zamanı prezidentlər bu yaxınlarda təmas xəttindəki gərginliyin artmasından, ağır hərbi texnikadan istifadə nəticəsində mülki şəxslərin ölümündən narahat olduqlarını xüsusi olaraq qeyd ediblər.

 

“Prezidentlər həmsədrləin təmas xəttində və Azərbaycan-Ermənistan sərhədində gərginliyin azaldılması ilə bağlı cari təkliflərini, o cümlədən araşdırmanın aparılması mexanizmini dəstəkləyiblər. Prezidentlər qarşılıqlı fəaliyyət göstərməyin davam etdirlməsini təsdqiləyərək, Minsk Qrupu formatına sadiq olduqlarını bildiriblər” – sənəddə bildirilir.

Müəllifi: